آخرین اخبار

روانشناسی استفاده « بیش از حد» از تلفن همراه

این روزها اگر  احساس می کنید به سختی چشمان خود را از گوشی خود جدا می کنید، تنها نیستید. بر اساس مطالعه جدید گالوپ، درصد بزرگسالان آمریکایی که می گویند «بیش از حد» از گوشی های هوشمند خود استفاده می کنند در سال های اخیر از 39 درصد در سال 2015 به 58 درصد در حال حاضر افزایش یافته است...
کد مطلب : 243
جمعه, 14 اردیبهشت 1403
13 بازدید
نویسنده : فاطمه نبوی ثالث

این روزها اگر  احساس می کنید به سختی چشمان خود را از گوشی خود جدا می کنید، تنها نیستید. بر اساس مطالعه جدید گالوپ، درصد بزرگسالان آمریکایی که می گویند «بیش از حد» از گوشی های هوشمند خود استفاده می کنند در سال های اخیر از 39 درصد در سال 2015 به 58 درصد در حال حاضر افزایش یافته است.

روانشناسان دلایل متفاوتی برای استفاده مداوم موبایل عنوان می کنند . برخی از روانشناسان رفتارگرا قانون «اثر» که توسط ثوراندایک عنوان شده است را برای استفاده زیاد از موبایل هم دارای کاربرد می دانند. 

در سال 1898، ادوارد ثورندایک روانشناس بزرگ یکی از اولین قوانین رفتاری را با نام « قانون اثر»

 مطرح کرد: قانون اثربه بیان ساده یعنی اقدامات پاداش یافته تمایل به افزایش دارند.  در این قانون رفتار ما به رفتار موش ها شبیه شده است. در این آزمایش موش ها با فشار دادن یک اهرم غذا دریافت می کنند و  با دریافت غذا به دفعات بیشتر به فشار دادن اهرم اقدام می کنند . ما نیز هر بار که تلفن‌هایمان را چک می‌کنیم و محرک‌های مثبتی دریافت می‌کنیم، عادت چک کردن تلفن برایمان تقویت می شود . با توجه به این رابطه، یک فرض معقول این خواهد بود که هر چه یک عمل به طور مداوم پاداش داده شود، رفتار دوام بیشتری خواهد داشت. به همین ترتیب، ممکن است فرض کنیم که هر بار که گوشی‌هایمان را باز می‌کنیم، سرگرمی‌های ناگهانی موجود در آن ما را به چک کردن دوباره گوشی وادار می کند.

این روانشناسان موضوع جالب رفتاری دیگری نیز مطرح کردند با این مضمون که پاداش های  غیرقابل پیش‌بینی منجر به رفتار بسیار بادوام‌تر می‌شوند. موش‌هایی که فقط گاهی اوقات گلوله‌های غذایی دریافت می‌کنند، مدت‌ها بعد از اینکه دستگاه توزیع گلوله‌ها را متوقف می‌کند، به فشار دادن اهرم ادامه می‌دهند. انسانی که فقط گاهی اوقات یک خبر جالب می بیند، مدت ها بعد از اینکه چیز جدید یا جالبی وجود نداشته باشد، به گوشی خود مراجعه می کند.

سوال این است چرا باید پاداش های غیرقابل پیش بینی قوی تر از پاداش های ثابت باشد؟ رفتارگراها یک توضیح تطبیقی ارائه می دهند  اگر من اهرم را بکشم و به طور قابل اعتمادی نتیجه دهد، نگرفتن پیشنهاد ممکن است نشان دهنده تمام شدن منبع باشد. در مقابل، اگر خوراکی‌ها فقط در برخی از زمان‌ها وارد می‌شوند، یک دوره ثابت بدون پاداش ممکن است فقط رگه‌ای از بدشانسی باشد.

این ابهام روان‌شناختی به توضیح این که چرا الگوریتم‌های رسانه‌های اجتماعی ما را وادار می‌کنند تا تلفن‌هایمان را بررسی کنیم، کمک می کند . پاسخ این است؛ حتی اگر بیشتر محتوای آن‌ها پس از بیست بار امتحان جالب نباشد برای ما سخت است ولی ممکن است بدشانسی آورده باشیم و شاید دفعه بعد به محتوای دلخواه برسیم.

متأسفانه، این قانون رفتار، ترک عادت های بیهوده رسانه های اجتماعی ما را بسیار سخت تر می کند.

روانشناسان دلایل دیگری نیز مطرح می کنند که  عبارتند از:

الف: سیستم پاداش مبتنی بر دوپامین: تلفن‌های ما از طریق اعلان‌ها، لایک‌ها و پیام‌ها رضایت فوری را فراهم می‌کنند و باعث ترشح دوپامین در مغز می‌شوند. این یک وابستگی روانی ایجاد می کند و مقاومت در برابر کنار گذاشتن تلفن همراه را برایمان دشوار می کند

ب. فرار از کسالت وناراحتی : تلفن ها راهی برای فرار از کسالت یا موقعیت های ناراحت کننده را ارائه می دهند. آنها منبع دائمی سرگرمی و حواس پرتی را فراهم می کنند.

ج. شکل گیری عادت: با گذشت زمان، استفاده از تلفن ما عادتی می شود، که ناشی از نشانه ها و محرک های موجود در محیط ما است. این عادات عمیقا ریشه دوانده اند و شکستن آنها بدون تلاش و آگاهی آگاهانه می تواند چالش برانگیز باشد.

د. دلبستگی عاطفی: تلفن های ما اغلب دارای ارزش عاطفی هستند و حاوی خاطرات ، اطلاعات شخصی و ارتباط با عزیزان هستند. این وابستگی عاطفی، جدا شدن از  این وسیله را برای ما دشوار می کند

ه. . خواسته های مربوط به کار: بسیاری از افراد از تلفن های خود برای کارهای مربوط به کار استفاده می کنند و مرزهای بین کار و زندگی شخصی را محو می کنند. نیاز به متصل ماندن برای مقاصد کاری می تواند قطع ارتباط در طول اوقات فراغت را سخت تر کند