آخرین برگ سفرنامه‌ی باران
چهارم خردادماه، ترشیز و روستای نامق میزبان اهالی فرهنگ و هنر خردسرای فردوسی بود. در این سفر یک‌روزه که با همّت مؤسسه‌ی فرهنگی‌هنری خردسرای فردوسی و تلاش و پیگیری‌های سرکار خانم شکفته برگزار گردید، شاهد حضور استادان برجسته‌ی ادبیات و تاریخ چون آقای دکتر قیامتی، آقای دکتر استوار، دکتر حسین جامی‌الاحمدی از نوادگان شیخ احمدجامی‌نامقی و شاعر دل‌آگاه بِزدی آقای زنده‌دل بودیم. این سفر که با رویکرد آشنایی با منطقه و روستای نامق، زادگاه شیخ احمدجام برگزار شد، اهداف فرهنگی گسترده‌ای را نیز دنبال کرد. یکی از اهداف برجسته‌ی این سفر بستن «عهد خواهرخواندگی» میان روستای نامق و شهرستان تربت‌جام بود که با حضور دکتر استوار، دکتر قیامتی، دکتر جامی‌الاحمدی محقق شد.
ابعاد گوناگون فرهنگی‌هنری این سفر قابل بررسی و توجه است. بُعد فرهنگی‌تاریخی نامق و تربت‌جام چه از منظر گردشگری و چه منظر فرهنگی می‌تواند وجه برجسته‌ای برای این دو منطقه باشد. عهدنامه‌ی خواهرخواندگی می‌تواند نام این دو منطقه را از منظر تاریخی‌فرهنگی در سطح کلان مورد توجه قرار دهد.
توجه به ظرفیت‌های فرهنگی‌تاریخی:
خراسان، از لحاظ تاریخی‌فرهنگی جایگاهی والا و برجسته دارد. توجه به این ظرفیت‌ها می‌تواند خراسان را تبدیل به قطب فرهنگی ایران عزیز سازد. تربت‌جام و نامق را می‌توان نگین فرهنگی‌تاریخی خراسان برشمرد. چه از لحاظ هنری که دارای موسیقی‌ای اصیل است و چه از لحاظ گردشگری و صنایع‌دستی که از اهمیّت و جایگاه ارزمندی برخوردار است. گرچه در سفر اهالی خردسرای فردوسی به روستای نامق، از حمایت اداره‌ی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و هم‌چنین شهرداری ریوش بهره‌مند بودیم، اما این حمایت به‌تنهایی کافی نیست. حمایت همه‌جانبه و استفاده‌ی درست چه در زمینه‌ی معرفی و چه در زمینه‌ی جذب گردشگر و اهالی فرهنگ به منطقه، می‌تواند از جنبه‌های گوناگون نافع اقتصادی و فرهنگی برای ترشیز به‌حساب آید. حضور اهالی خردسرا و هم‌چنین استادان و بازدید از این منطقه، خود نشان‌دهنده‌ی اهمیّت تاریخی این منطقه است که تا حدودی مغفول مانده است.
ترشیز و پیشینه‌ی فرهنگی‌تاریخی‌اش:
ترشیز را نمی‌توان به یک یا چند نام منحصر کرد. ترشیز و پیشینه‌ی تاریخی آن از اهمیّت بسیار بالایی برخوردار است و این منطقه را می‌توان به انحاء گوناگون بررسید. گرچه نام ترشیز یا کشمر با سرو زرتشت گره خورده و تنیده است؛ اما نمی‌توان چنین تصور کرد که گذشته‌ای بیش و پیش از کاشت سرو نداشته. بی‌شک تاریخی وسیع‌تر از این می‌توان برایش متصور بود. چراکه به تعبیر «استاد خسروی» باید دغدغه‌ی کشت‌وزرعی می‌بوده تا سرو در این خاک ببالد و ریشه‌ای فرهنگی به وسعت تاریخ ببالاند.
از همین رو چه قریه‌ای از روستاهای دوازده‌گانه‌ی نیشابور بدانیمش و چه خاستگاه سرو زرتشت و چه خاستگاه ادبا و وزرای ادوار مختلف تاریخ از عمیدالملک کندری تا شهاب ترشیزی و کاتبی طرقی و اهلی ترشیزی و ظهوری ترشیزی و چه زادگاه و خاستگاه شیخ‌احمد جامی‌نامقی برشمریمش، چیزی کم‌وبیش می‌توان اهمیّتش را در تاریخ در نظر گرفت.
گزارشی کوتاه از سفر اهالی خردسرای فردوسی:
🔹در ابتدا باید از حضور یکایک شما اهالی فرهنگ وخرد، سپاس‌گزاری کنیم. حضور شما ارجمندان، طراوات و خرّمی و بارآوری درخت تنومند فرهنگ ایرانی است. درختی که گاه‌و بی‌گاه دست‌خوش بی‌مهری می‌شود و باز دستان مهربان مردمانی برخاسته از این خاک عزیز، آن را آبیاری می‌کند تا نسل نوخاسته‌ی ایران در زیر سایه‌اش ببالد و فرازوفرود روزگاران را به ترّنم و لطافت اندیشه و زیبایی بگذراند.
مایه‌ی خرسندی است که در تاریخِ فرهنگ و عرفان و هنر این سرزمین، نام‌هایی زمرّدین بر چنبره‌‌ی ایران می‌درخشد که هرکدام حلقه‌ی اتصالی عاطفی و معنوی میان مردم و نماد هم‌بستگی و هم‌دوشی فرهنگی است.
این‌بار این حلقه‌ی اتصال معنوی «شیخ‌احمد جامی‌نامقی» بود. مردی که از دیار ترشیز به سوی یار در بیابان‌ها گام نهاد و در روستای «بِزد» از توابع تربت‌جام کنونی به عبادت و خدمت و ریاضت پرداخت. عارفی نامدار شد که آوازه‌اش به سلجوقیان نیز رسید و بسیاری از خُردوکلان کمر به خدمت وی بستند. شهرت شیخ تا بدان‌جا رسید که قلم‌ها در وصفش از افسانه‌ها نتوانست فروبماند.
در این سفر که افتخار حضور اعضا و هم‌سفران خردسرای فردوسی در تاریخ چهارم خردادماه ۱۴۰۲، نصیب مردم روستای «نامق» و دل‌بستگان فرهنگ گردید، شاهد حضور «دکتر حسین جامی الاحمدی» از نوادگان شیخ‌احمد جام بودیم که خود مزید بر خیر و برکت این سفر بود. در این سفر هم‌چنین با حضور استاد گران‌قدر جناب آقای دکتر علیرضا قیامتی، قائم مقام محترم خردسرای فردوسی و آقای دکتر_استوار نامقی و دیگر اهالی فرهنگ‌و‌اندیشه‌ی کوهسرخ و نامق ،عهد خواهرخواندگی این دو دیار بسته شد؛ نیز در این سفر اهالی خردسرای فردوسی از مزار پدرِ شیخ‌احمدجامی و دیگر مکان‌های تاریخی وفرهنگی این روستا دیدن کردند. برنامه‌ی پایانی در محل زیبا و طبیعی «کاریز» روستای نامق برگزار شد. در این برنامه هنرمند گرامی موسیقی مقامی تربت‌جام، آقای «عبدالله عبدی» به نواختن دوتار پرداختند و نوای «نوایی و الله مدد» جام ، در #نامق طنین‌انداز شد. جناب آقای #زنده_دل شاعر دل‌آگاه بِزدی سروده‌ی بلندی در مدح و وصف شیخ جام خواندند. هم‌چنین نوجوان گرامی آقای «امیرعلی شکفته» به نقالی و شاهنامه‌خوانی پرداخت و استادان هرکدام درباره‌ی این رویداد، سخنرانی نمودند. در این سفر استاد عرب تیموری هم به ابعاد تاریخی و اجدادی شیخ جام اشارت‌ها داشتند که خود بر پرباری این سفر افزود.
در پایان، شاهد اجرای گروه هنری «سروناز» به سرپرستی «استاد محمدرضا پاسبان» بودیم که به اجرای بازی آیینی «رقص اسب چوبی» که برخاسته از افسانه‌ای محلی است، پرداختند.
جا دارد از همّت والا و تلاش‌های خستگی ناپذیرِ معلم گران‌قدر، سرکار خانم شکفته،تشکر و قدردانی نماییم که اگر حضور ایشان نمی‌بود شاهد سامان یافتن چنین برنامه‌ای نبودیم.
هم‌چنین از ریاست محترم اداره‌ی «میراث‌فرهنگی و گردشگری» شهرستان کوهسرخ نهایت سپاس را داریم که هماهنگی‌های مربوط را با جان و دل انجام دادند. نیز از همکاری و حمایت شهرداری ریوش و ریاست شورای اسلامی روستای نامق ، خانم رسولی، کمال تقدیر و تشکر را داریم.
.jpg)
.JPG)
نوشتن نظر:
ارسال پاسخ