میراث‌فرهنگی کاشمر در دوسالِ قرن جدید
میراث‌فرهنگی کاشمر در دوسالِ قرن جدید
توجه به صنایع‌دستی در چندسال گذشته افزایش چشم‌گیری یافته است. به‌تبع آن فعالیت‌های مربوط به این زمینه‌ی هنری هم افزایش داشته است. اقبال و توجه مردم نیز به این حوزه قابل نظر است. رویکرد چندساله‌ی اخیر تا اکنون نشاندهندهی این است که می‌توان با تولید صنایع‌دستی نیز به رونق اقتصادی شهرها و روستاها کمک به‌سزایی کرد. هم‌چنین صنایع‌دستی در جذب گردشگر و معرفی فرهنگ بومی منطقه مؤثر است.
ترشیز از وجوه مختلفی دارای اهمیت است. وقتی سخن از ترشیز می‌گوییم یک کلّ را در نظر می‌گیریم با ظرفیت‌های متعدد فرهنگی‌هنری که هرکدام به‌نوبه‌ی خود در آن سرآمدند. این مهم نیازمند یک نقشه‌ی راهبردی و برنامه‌ریزی دقیق با چشم‌اندازی طولانی‌مدت است. اگر بتوانیم ترشیز را در حوزه‌ی گردشگری به حدی برسانیم که در زمینه‌های مختلف جهت جذب گردشگر و سایتهای گردشگری فعالیت مؤثری صورت پذیرد، می‌توان به اقتصاد گردشگری منطقه امیدوار شد.
یکی از کارهای زمین‌مانده در کاشمر، ایجاد موزه است که چندسالی است به طریق مختلف به تعویق می‌افتد. این در صورتی است که نه‌تنها خود اداره‌ی میراث‌فرهنگی می‌تواند در این راستا فعالیت کند، که می‌تواند با حمایت و آموزش افراد مختلف، در راستای ایجاد موزه‌های خصوصی اقدام درخوری انجام دهد. موزه از مهم‌ترین مکان‌های فرهنگیِ مردم‌شناسانه است. یک نکته‌ی نگران‌کننده این است که افراد سودجو به اشکال مختلف آن‌چه در خانه‌های روستایی به‌جا مانده، به شکل ضایعات و یا لوازم نابه‌کار خریداری می‌کنند. این مسئله نیازمند آن است که ادارات مربوطه با تعامل و هم‌بستگی و با کمک شورای روستاها و ائمه‌ی محترم جماعت به تبلیغ و توجیه مردم همت گمارند تا مبادا لوازم ارزشمندی که هوّیت فرهنگی‌تاریخی این منطقه است، به دست افراد سودجو بیفتد و به تبع آن از منطقه خارج گردد. به‌هرحال شاید یک ظرف سنگی قدیمی از لحاظ مادی ارزش چندانی نداشته باشد، اما دارای ارزشی معنوی‌تاریخی است؛ ارزشی که سال‌ها بعد مشخص خواهد شد.
میراث‌فرهنگی و اقدامات ارزشمند:
طی چند سال گذشته حمایت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از مشاغل خُرد و خانگی در کاشمر موجب ایجاد مشاغل زودبازده و مؤثری شد که امروزه شاهد تأثیر آن هستیم. تولیدات صنایع‌دستی در کاشمر و منطقه‌ی ترشیز کاملاً ملموس است و شاهد آن هستیم که حتیٰ زنان سرپرست خانوار دارای شغلی با درآمد مکفی شده‌اند. هم‌چنین حضور کاشمر در نمایشگاه‌های مختلف صنایع‌دستی خود نشان از جایگاه مهم این شهر در حوزه‌ی صنایع‌دستی و تولید آن دارد. امروزه هنرمندان صنایع‌دستی تحصیلات خود را نیز در همین راستا تکمیل می‌کنند و نشاندهندهی آن است که صنایع‌دستی کاشمر و ترشیز به‌زودی با رویکردی علمی‌تر و تخصصی‌تر پیش خواهد رفت. نقش زنان در حوزه‌ی صنایع‌دستی به‌قدری برجسته است که می‌توان این حوزه را حوزه‌ی زنان نامید.
اما، اتفاقات خوبی که در طی دو سال رخ داده و نقش مدیریتی آن را هم نمی‌توان نادیده گرفت، موجب شد تا کاشمر در زمینه‌ی «شاخص‌های ارزیابی مدیران شهرستان‌ها در سال 1400» رتبه‌ی دوم را کسب کند. انتخاب‌های به‌جا و شایسته برای مدیریت اداره‌ی میراث‌فرهنگی، چه در دوره‌ی آقای «رضا یوسفی» و چه مدیریت فعلی جناب آقای «محمدیان» نشان‌گر آن است که هر دو مدیر چهره‌ای مردمی هستند و در راستای تعامل با هنرمندان و مؤسسات مردم‌نهاد خوب عمل می‌کنند و این مهم‌ترین وجه مدیرانی است که به‌‌نحوی حوزه‌ی فعالیتی‌شان مستقیم و غیرمستقیم با مردم است.
حمایت‌های مردمی از این اداره نقش مهمی دارد و مدیران این اداره چه مدیر سابق و چه مدیریت فعلی اقبال عمومی مقبولی دارند و می‌توان به فعالیت‌های این اداره در سال‌های پیشِ رو هم امیدوارتر شد.
از سال 1400 تاکنون در راستای حمایت از مشاغل خانگی و صنایع‌دستی مبلغ 4میلیارد و 650 میلیون تومان از محل تسهیلات تبصره‌ی 18 برای هنرمندان صنایع‌دستی شهرستان کاشمر و کوهسرخ جذب گردیده که تاکنون حدود 80٪ از این مبلغ به هنرمندان پرداخت شده است.
هم‌چنین در همین دو سال اول قرن شاهد ثبت درخت کهن «سرو باغمزار» در فهرست میراث طبیعی کشور به‌عنوان اولین اثر طبیعی در کاشمر بودیم. در حوزه‌ی غذایی نیز «سوهان ورقی» کاشمر در فهرست میراث ناملموس ثبت گردیده که به‌زودی و به‌تفصیل به این مهم خواهیم پرداخت.
مدرسه‌ی علمیه حاج سلطان‌العلما:
از مهم‌ترین اقدامات دوسال اول قرن می‌توان به جذب اعتبار و آغاز فاز اول مرمّت مدرسه حاج سلطان اشاره نمود. جذب اعتبار برای مرمت این مدرسه، گام مؤثری بود که می‌توان آن را به فال نیک گرفت.
چرا این مدرسه مهم است؟
در گذشته اهمیت شهرها به دو چیز بوده است. ابتدا مسجد جامع آن که نقش اساسی داشته و در مرکز شهر قرار می‌گرفته و هم‌چنین هر مسافری که وارد می‌شده، اولین چیزی که می‌دیده مسجد بوده و دو دیگر، حوزه‌ی علمیه که محل اجتماع علما و روحانیان و اهل فضل و دانش بوده است. البته ترشیز از دیرباز سابقه‌ای در زمینه‌ی فضل و دانش و دین داشته است. چنان‌که «مَقدَسی» در کتاب خود «احسن‌التقاسیم فی معرفة الاقالیم» که مربوط به قرن چهارم است، از «بُست» یاد می‌کند و آن را دارای هفت منبر می‌شمارد و هم‌چنین ذکر می‌کند که در این منطقه جامعی بوده که بعد از جامع دمشق زبان‌زد بوده است. حوزه‌ی علیمه‌ی حاج‌سلطان هم از این رو دارای اهمیت است که خاستگاه بزرگان بی‌شماری بوده و حضور آن بزرگان که برشمردن یک‌یک آن‌ها در این مقال نمی‌گنجد، خود دارای اهمیت است.
از این بنا می‌توان به عنوان موزه‌ی علمای این شهر و یا مشاهیر بهره برد. هم‌چنین معماری این بنا خود منحصربه‌فرد است. ای‌کاش درباره‌ی این مدرسه مستندی ساخته شود و خاطرات باقی‌مانده از این مدرسه و افراد این مدرسه که روزگاری به درس و تحصیل علوم فقهی و دینی مشغول بوده‌اند، ثبت و ضبط شود.
آن چه اهمیت دارد، با رویکرد وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حوزه‌ی گردشگری کاشمر نیازمند تولید محتوای با کیفیت و هم‌چنین تبلیغات گسترده در این زمینه‌ایم تا بتوانیم گردشگران را به این منطقه بیاوریم.
امیدوارم مدیریت جدید میراث‌فرهنگی کاشمر فعالان حوزه‌ی گردشگری را بیش از پیش حمایت کنند تا آن عزیزان نیز قوّتی برای فعالیت بیشتر پیدا کنند و ترشیز و ظرفیت‌های آن به مسیری بیراهه نرود.
.JPG)
نوشتن نظر:
ارسال پاسخ