بحران بی آبی، هیولای فرونشست و خاموشی چاه موتورها
در این نوشتار می خواهم چند واقعیت اجتماعی اقتصادی و منطقه ای که شما مخاطبان گرامی نیز بر آن واقفید را کنار هم بگذارم و از شما می خواهم به چند سوال پاسخ دهید؟
خبرهایی که هر روز درباره دشت ها و فرونشست ها و بی آبی ها می شنویم فروان هستند؛«یزد در خود فرو می‌رود» « اصفهان نماد فرونشست زمین در ایران» «نیمی از جمعیت ایران در معرض خطر فرونشست زمین قرار دارند» « تهران رکورددار فرونشست زمین در جهان» « فرونشست، زخم سر بازکرده زمین در خراسان رضوی» « 91 درصد دشت‌های خراسان در وضعیت بحرانی قرار دارد» « وضعیت 34 دشت خراسان رضوی ممنوعه و بحرانی است» « فرونشست زمین در کاشمر و بی توجهی همگانی»
این خبرها را هم به قبلی ها اضافه کنید «زنگ خطر بی آبی در ایران» « مصرف آب در بخش کشاورزی ایران بیش از 90 درصد است» « کاهش ورودی آب به سدهای کشور» «کاشت محصولات پر آب معضلی برای وضعیت بحرانی آب کشور!» « بی‌آبی ۸۴ درصد از زمین‌های کشاورزی را در خطر نابودی قرار می‌دهد!» « بحران کاهش ریزش برف و باران در سال‌های اخیر» «90 درصد اقتصاد در روستاها متکی بر کشاورزی است»
با توجه به گزاره های بالا می توان گفت که وضعیت آب بحرانی است و با توجه به این که زندگی روستاییان بر پایه کشاورزی است با کشت محصولات پر آب بر و آبیاری سنتی مشکلات عدیده ای ایجاد خواهد شد.
راه حل چیست؟ آیا خاموش کردن ساعتی چاه ها راه حل است؟ مسلم اگر آب بر روی کشاورزان بسته شود متضرر می شوند. آیا باید در مجلس فریاد زد که آب را بر روی کشاورزان نبندید ؟ آیا باید ساعات خاموشی را لغو کرد؟ یقین اگر خاموشی لغو شود دشت کاشمر بحران زده تر خواهد شد. راه حل در مورد مشکلی که هر دو روی سکه آن ضرر است چیست؟
سال هاست که متخصصان محیط زیست و کشاورزی ایران در حال فریاد زدن هستند که روش های آبیاری باید تغییر کند. روش های آبیاری نوین باید جایگزین روش آبیاری سنتی شود. حتی در دوره نمایندگی دکتر اسماعیل نیا گفته شد کاشمر به عنوان پایلوت طرح آبیاری نوین انتخاب شده و کارهایی هم انجام شد . اما مشکل نه تنها در کاشمر بلکه در همه کشور این است که تعداد مالکین چاه موتورها زیاد هستند و مدیریت همین تعداد، کاری زمان بر است. از طرفی بیشتر مالکین دارای مالکیت خرد هستند و در آمد اقتصادی ناچیزی دارند. چه می شد اگر جهاد کشاورزی در قالب طرح های حمایتی از مالکین خرد چاه موتورها حمایت می کرد تا بتوانند طرح های آبیاری نوین را اجرایی کنند؟ از نمایندگان و مسئولان کاشمر انتظار می رود در اولین سالی که مشکل را به عینه می بینند به فکر رفع ساختاری مشکل بیفتند . یقینا ارسال پیام های حمایتی برای کشاورزان ، هر سال هنگام بروز مشکل، دردی از آلام آنها نخواهد کاست.
سال هاست متخصصین بخش کشاورزی توصیه می کنند که محصولات کم آب بر اقتصادی باید جایگزین کشت محصولات پر آب بر شود. بیش از 13 سال از تصویب لایحه الگوی کشت می گذرد اما به رغم شعارهای متعدد، تاکنون توجهی به این موضوع نشده است. آمارهای وزارت جهاد کشاورزی درخصوص تولید محصولات کشاورزی، نشان می‌دهد به موازات شدت یافتن خشکسالی در دو دهه اخیر در کشور، تولید محصولات آب‌بر هم رشد داشته و این افزایش بیشتر در استان‌هایی صورت گرفته که اکنون درگیر فرونشست و بحران آب هستند.
سالهاست متخصصین اقتصادی روستا اذعان می دارند که جهت اقتصاد روستا باید تغییر کند و به سمت اقتصاد بر پایه محصولات غیرکشاوزی تغییر جهت دهد. فعالیت‌های تولیدی کوچک غیر کشاورزی روستایی، توجه به صنایع دستی و فرش و تنوع بخشی فعالیت های اقتصادی از راه حل های عنوان شده است.
سال هاست که بر اجرای طرح های آبخوانداری و آبخیزداری تاکید می شود بحمدالله سال گذشته دو طرح آبخوانداری در کاشمر اجرا شد که نقش موثری در تقویت اب های زیر زمینی دارند اما باید گفت این طرح ها هر چند لازم ولی کافی نیست .
امیدواریم برای مشکلات جامعه راه حل های دراز مدت و بنیادی اندیشیده شود و از مسکن های موقتی برای حل مشکلات استفاده نگردد.
.JPG)
نوشتن نظر:
ارسال پاسخ