علل افزایش چهار برابری ثبت نام داوطلبان در انتخابات مجلس دوازدهم

با پایان یافتن فرصت پیش ثبت نام، فضای انتخاباتی وارد فاز جدیدی خواهد شد. در مدتی که برای پیش ثبت نام داوطلبان در نظر گرفته شد 50 هزار نفر در سایت وزارت کشور ثبت نام کردند از این تعداد 150 نفر سهم دیار ترشیز است یعنی برای انتخابات مجلس اسفند 1402 در شهرستان های کاشمر، بردسکن، خلیل آباد و کوهسرخ 15...

سوال این است چرا تعداد افرا برای رقابت انتخاباتی زیاد هستند؟ هدف این افراد از شرکت در انتخابات چیست؟ ایراد این گونه ثبت نام ها چیست؟

در این نوشتار به برخی از علل افزایش و تعدد ثبت نام ها در این دوره اشاره می شود:

اول این که همه افراد در جامعه ما بر مبنای خوداظهاری ثبت نام می کنند. حزب ها در ایران کارآیی چندانی ندارند و به تبع آن رشد سیاسی از طریق حزب صورت نمی گیرد. پس هر فردی می تواند بر اساس شایستگی و توانایی که در خود احساس می کند تصمیم به ثبت نام و شرکت در انتخابات به عنوان کاندیدا بگیرد.

دوم: گروه های سیاسی فعال موسمی ایام انتخابات هیچ هزینه ای برای کسی که انتخاب می شود یا انتخاب نمی شود ایجاد نمی کند. افرادی که مدعی می شوند جزو یک گروه سیاسی خاص هستند می توانند در نیمه راه جدا شوند و مستقلا فعالیت کنند. همچنین در صورتی که انتخاب شوند می توانند به ایده ها و باورهای اولیه پای بند نباشند و هر تصمیم که می خواهند خارج از تعهدات گروهی بگیرند و نیاز به پاسخگویی احساس نمی شود.

سوم: تجربه انتخابات مجلس یازدهم و شورای شهر ششم یک تئوری برای همه افراد جامعه ایجاد کرده است که می توان با شعارهای مردمی و معادلات قبیله ای ، محلی و فامیلی بر تصمیم مردم در پای صندوق های رای تاثیرگذاشت. در انتخابات مجلس یازدهم جواد نیک بین با 29 هزار 487 رای به عنوان منتخب مردم شناخته شد. نفرات بعدی رضا جلالی کندری 26 هزار 860رای، محمد رضا خباز 26 هزار 801 رای و جواد کوهسرخی 24 هزار 774 رای کسب کردند. مقایسه آرای کاندیدا نشان دهنده نزدیک بودن آرا به هم است. اگر این مقایسه نسبت به دوره های قبلی انجام شود می توانیم بیتشر به معنادار بودن اعداد پی ببریم . در انتخابات دوره دهم دکتر بنیادی دکتر بنیادی ۴۸ هزار و ۶۶۰ رای کسب کرد که بر این اساس حائز اکثریت آرا شد. دکتر محمد اسماعیل‌نیا با ۳۲ هزار و ۶۴۸ رای نفر بعدی بود که اختلاف حدود 16 هزار رای بین نفر اول و دوم قابل مشاهده است . بقیه دوره های انتخاباتی را هم می توان به همین صورت بررسی کرد که جهت طولانی نشدن نوشتار از آن صرف نظر می کنم.

این اعداد از آن جهت حائز اهمیت هستند که نشان می دهند در رقابت های دوره های جدید با کسب آرای بسیار کمتر از آنچه قبلا لازم بود می توان موفق شد. گفتنی است تا قبل از انتخابات 98 دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب سهم اصلی را در برگزاری انتخابات داشتند. با کم قوت شدن جناح ها و احزاب سیاسی، به ویژه در شهرهای کوچک، عوامل غیرسیاسی در بحث انتخابات دخیل شدند. مقایسه نفرات اول لیست انتخاباتی کاشمر نشان دهنده پراکندگی رای بر اساس دیدگاه غیرسیاسی است.

به نظر می رسد دیدگاه بیشتر رای دهندگان، بر اساس آشنایی و مردمی بودن کاندیدا شکل می گیرد. پس حضور در مراسم مختلف ، دیدارهای مردمی و حتی دیدارهای خانه به خانه از روش های کاندیدا برای جلب رای است و احتمالا به تصور ثبت نام کنندگان این کار چندان سخت نیست.

چهارم : هر کاندیدا بر اساس رفتار دوره خاص مورد قضاوت قرار می گیرد. در حقیقت پیشینه سیاسی رفتاری افراد بر عموم مردم مشخص نیست و قابلیت پیش بینی رفتاری آنان هم وجود ندارد. پس شناسایی بر اساس معیارهای معقول و منطقی به حاشیه می رود.

سعید جلیلی از اعضای جبهه پایداری به دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی برای شناخت کاندیدا توصیه می کند: « دانشگاه اینجا می تواند نقش ایفا کند که بیاید داوری کند این که کسانی که به عنوان رقابت وارد شده اند و دارند بحث می کنند. کدام حرف دقیق تری دارد؟ کدام حرف عمیق تری دارد؟ کدام حرف مفیدتری دارد؟ کدام یک نمی آید یک حرف سست بزند فقط برای این که چند صباحی یک نفر خوشش بیاید؟» سخنان جلیل هم نشان دهنده این است که رای دهندگان یا مردم به جز صحبت و حرف های کاندیدا منبع قابل دسترسی برای شناخت آنان ندارند.

از طرفی کاندیدا هم واقفند که توانایی سخن گفنتن و قول هایی که می دهند تاثیرگذار است. بنابر این به سمت شعارهای تبلیغاتی خارج از اختیارات و عامه پسند سوق پیدا می کنند و کارکردن روی این مورد برگ برنده آن ها می شود و با کمی اعتماد به نفس به آن نایل می شوند.

پنجم: مشکل دیگری که در انتخابات وجود دارد این است که حتی در سطح انتخابات ریاست جمهوری که سخنان کاندیدا ثبت و ضبط و بایگانی می شود برنامه مدونی وجود ندارد. مسلم است ارائه برنامه مدون از طرف کاندیدا در سطح انتخابات مجلس موضوع دور از ذهنی است و همین امر نیز کار را بر کاندیدا آسان می کند.

ششم: فاصله افتادن بین زمان پیش ثبت نام و انتخابات نیز ممکن است عاملی برای افزایش تعداد داوطلبان باشد. احتمال دارد افرادی که الان ثبت نام کرده اند هنوز تصمیم قطعی نگرفته باشند ولی برای این که در فاصله نزدیک به انتخابات فرصت ندارند. الان پیش ثبت نام کرده اند تا سر فرصت فکر کنند و تصمیم بگیرند

هفتم: با توجه به موضوعاتی که مطرح شد. احتمال این که افراد بخواهند بختشان را محک بزنند زیاد است. شاید از صندوق آرای نام شخصی بیرون بیاید که الان تصورش را نمی کنیم .