بومی سازی صنعت خمیر مایه در گفتگو با مهندس ابوالحسن وزیری

کشور ما دارای استعدادها و ظرفیت ها و سرمایه های انسانی ارزشمندی است. هرگاه با تکیه و اعتماد بر این استعدادها و ظرفیت ها فرصتی بالقوه به وجود آمده ، سرمایه های انسانی توانسته اند با امکانات اولیه و موجود بهترین مطلوبیت را رقم بزنند . به تازگی فاز نخست طرح افزایش سه هزار تنی ظرفیت تول...

به تازگی فاز نخست طرح افزایش سه هزار تنی ظرفیت تولید کارخانه خمیر مایه رضوی با حضور تولیت آستان قدس، دکتر مالک رحمتی ، معاونین استاندار خراسان رضوی و جمعی از مسئولین افتتاح شد. این پروژه عظیم که برای نخستین بار در کشور دستگاه فرمانتور (تخمیر کننده) طراحی، ساخت و به بهره برداری رسید، توسط یکی از مهندسین کاشمری الاصل ابوالحسن وزیری طراحی و اجرا شد. پای صحبت وی نشستیم تا از تجربه طراحی خود برایمان بگوید

به عنوان اولین سوال لطفا بفرمایید طرح توسعه خمیرمایه رضوی از کجا شروع شد؟

باید گفت که بر خلاف طرح¬های ایجادی که با ارزیابی شاخص¬های اقتصادی و تخمین توانایی جذب محصول نهایی در بازار کلید می¬خورند، همه طرح¬های توسعه از بازار شروع می¬شوند. یعنی در طرح¬های ایجادی مجری طرح تقاضا برای محصول را با مطالعات واردات، صادرات، مقدار مصرف در بازار داخلی و .... تخمین می¬زند و بر این اساس ظرفیت واحد تولیدی مورد نظر را برای احداث برآورد می¬کند، اما در طرح¬های توسعه واحد تولیدی با یک تقاضای واقعی روبرو است و بر اساس تقاضای واقعی، تصمیم به توسعه می¬گیرد.

این تقاضا برای محصولات خمیرمایه رضوی در سال 1396 موجود بود و سابقه طرح توسعه این شرکت هم به سال 1396 بر می¬گردد که متأسفانه به دلیل افزایش یک¬باره قیمت ارز، در آن سال انجام نشد.

از سوی دیگر این اولین بار نیست که خمیرمایه رضوی طرح توسعه اجرا می¬کند، در واقع این توسعه، مرحله اول از چهارمین فاز توسعه خمیرمایه رضوی بود. و آنچه فاز چهارم توسعه خمیرمایه رضوی را متمایز می¬کند، استفاده از دانش فنی و فناوری کاملا داخلی برای این مرحله از توسعه است.

چه شد که خمیرمایه رضوی مجددا تصمیم به توسعه گرفت؟

همان موضوع قبلی، یعنی نیاز بازار. و البته با تغییر سیاست شرکت مبنی بر استفاده از دانش فنی داخلی که موجب کاهش هزینه¬های توسعه یه میزان 40% نسبت به حالت قبلی شده است و من جا دارد که در همین جا از مدیریت شرکت خمیرمایه رضوی، جناب آقای مروارید، بخاطر اعتماد به توانمندی¬های داخل کشور تشکر و قدردانی کنم.

در سال 1396 قرار بود نقشه¬های ساخت از خارج و بر مبنای دانش فنی شرکت فرینگز آلمان اجرا شود. در سال 1399 شرکت تصمیم گرفت توسعه مورد نظر در سال 1396 را در دو مرحله انجام دهد.

در مرحله اول از فاز 4، اجرای بخش بالادستی و تخمیر بعلاوه بخش پایین دستی مربوط به تولید محصول نهایی مورد نظر بود

در مرحله دوم فاز 4، در بخش میانی و پایین دستی تطبیق ظرفیت مراحل میانی و ایجاد یک واحد خشک سازی جدید مورد نظر خواهد بود.

توسعه ای که از آن صحبت می¬کنیم مرحله اول از فاز 4 است.

برای این طرح توسعه چه ویژگی خاصی می¬توان قائل شد؟

- طرح¬های توسعه زیادی قبلا در شرکت¬های تولید خمیرمایه در داخل کشور انجام شده است، اما این طرح¬ها عموما یا بر اساس کپی¬برداری از طرح¬های قبلی بوده است، یا با خرید دانش و نقشه¬ها از شرکت¬های خارجی. ویژگی بارز این طرح توسعه کپی نبودن آن است که کاملا با تکیه بر دانش فنی داخلی اجرا شده است.

- استفاده از فناوری بومی

- تکیه بر نیروهای ارزشمند، توانمند و با قابلیت خود شرکت و ایجاد سینرجی برای اجرای طرح توسعه

- استفاده از توانمندی¬های ساخت تجهیزات که در شرکت¬های ماشین¬سازی داخلی متمرکز است

- تکیه طراحی بر ایجاد زیرساخت برای توسعه¬های بعدی

بگذارید این ویژگی آخر را بیشتر توضیح بدهم.

معمولا در طرح¬های توسعه آینده¬نگری تحت تأثیر هیجان اجرای طرح قرار می¬گیرد و این هیجان موانعی در مسیر فازهای بعدی توسعه ایجاد می¬کند.

ما در این مرحله از توسعه تا حداکثر ظرفیت قابل دست¬یابی بر اساس فضای موجود را منظور کرده¬ایم و نه تنها هیچ مانعی در مسیر اجرای توسعه¬های بعدی ایجاد نشده است، بلکه تمامی اتصالات و پیش¬نیازهای توسعه¬های بعدی به واحد موجود نیز پیش¬بینی و در بسیاری موارد اتصال انتظار ایجاد شده است.

از نقش خود در این طرح توسعه بگویید.

با افتخار باید عرض کنم که بدون اغراق، امروز کارآمدترین فرمانتور در اندازه بزرگ (مگافرمانتور) در صنعت خمیرمایه، در شرکت خمیرمایه رضوی در چناران با موفقیت در حال کار است و نتایج حاصل از آن کاملا رضایت¬بخش است، و اولین محصولات آن نیز که در دوره بهره¬برداری آزمایشی تولید شده است، با کیفیت ممتاز وارد بازار شده است.

طراحی این فرمانتور با دانش فنی بومی انجام شده است و عصاره فناوری¬های بکر-بکوم اتریش (Bäker-Bekom)، آندریتس اتریش (ANDRTZ AG)، فوگل¬بوش اتریش (Vogelbusch GmbH) و فرینگز آلمان (Frings GmbH) در آن جمع شده است. از سوی دیگر با توجه به دانش و تجربه شخصی خودم در استفاده عملیاتی از تکنولوژی¬های مذکور، مشکلات عملیاتی شناسایی شده در طی سالها کار با آنها، در طراحی¬های انجام شده برای خمیرمایه رضوی رفع شده است.

دقیقا چه مشکلاتی رفع شده است؟

مثلا یکی از مشکلات اصلی در تکنولوژی¬های صنایع غذایی و بویژه فناوری¬هایی که با موجود زنده سر و کار دارند، مشکل شستشو است. یعنی در اکثر تجهیزات نقاطی وجود دارند که قابل شستشو نیستند و این موجب آلودگی و کاهش کیفیت محصول می¬شود. حدود 90 درصد این مشکل خاص در این طراحی¬ها رفع شده است.

موضوع دوم شرایط رساندن اکسیژن به مخمر به عنوان یک قارچ تک سلولی هوازی است که با طراحی بهینه بخش هوادهی فرمانتور، این مورد هم بهبود بخشیده شده است.

تغییرات دیگری هم داده شده است که بر افزایش کمیت تولید در واحد حجم، افزایش کیفیت محصول و کاهش مصرف انرژی مؤثر است.

چه تجهیزاتی را طراحی نموده¬اید؟

در بخش تولید:

- یک دستگاه فرمانتور با ظرفیت 258 متر مکعب (258,000 لیتر)

- چهار مخزن خوراکدهی به فرمانتور با ظرفیت های مختلف از 1,000 تا 5,000 لیتر

- دو دستگاه مخزن نگهداری کرم خمیرمایه با ظرفیت هر کدام 52,000 لیتر

- یک دستگاه مخزن اسید¬زنی به کرم خمیرمایه با ظرفیت 10,000 لیتر

- یک دستگاه مخزن آماده سازی، ته¬نشینی و استریل محلول ملاس با ظرفیت 42,000 لیتر

- یک مخزن محلول شستشو با ظرفیت 50,000 لیتر

- یک مخزن نگهداری و ته نشینی محلول فسفات با ظرفیت 20,000 لیتر

- طراحی خطوط انتقال و اتصالات بین فرآیند و طرح اتصال طرح توسعه به واحد موجود