آموزش عمومی و انتظار معجزه
گاهی برخی مشکلات در جامعه آنقدر گسترده می شود که نیازی به کارشناس و متخصص و آمار نیست . فقط کمی توجه لازم است و کمی باید درد جامعه را داشته باشیم، حتی لازم به درک و توجه هم نیست. کافی است فقط به عنوان یک انسان در جامعه زندگی کنیم.
به موضوع تورم فکر کنید آیا گرانی و عدم توانایی خرید و عدم موازنه بین درآمد و هزینه ها نیاز به کار کارشناسان دارد؟ آیا نیاز است که یک نفر بیاید و برای ما محاسبه کند که به احوال شما باید گریست چون دخلتان نوزده است و خرجتان بیست.
برای بسیاری دیگر از معضلات هم می توان چنین نمونه هایی عنوان کرد، اما در این نوشتار موضوع آموزش عمومی است. به نظر می رسد در مورد آموزش عمومی در کشورمان هم وضع به همین منوال است. مشکلات آموزش عمومی اظهر من الشمس است. قابل انکار نیست که آموزش عمومی و یادگیری در تراز استانداردهای بین المللی در کشور ما موقعیتی ناخوشایند دارد. این موضوع هم نیازی به بررسی کارشناسانه ندارد کافی است از کودکان مقطع ابتدایی بخواهید که متنی بخوانند، یا محاسبه ای ساده انجام دهند یا مفهوم متن یک صفحه را توضیح دهند.
البته کارشناسان و ارزیابان هم از این موضوع غافل نبوده اند. در پاييز سال ۱۴۰۰ گزارشي از سوي مركز سنجش و پايش كيفيت آموزشي وزارت آموزش و پرورش منتشر شد كه بسيار مهم بود. بخشي از اين گزارش به نتايج آزمون تيمز (Timss) پرداخته كه در سال ۲۰۱۹ انجام شده است. اين آزموني بين‌المللي است كه هر چهار سال يك بار و از حدود ۶۰ كشور انجام مي‌شود و پيشرفت تحصيلي را در علوم و رياضيات مي‌سنجد. نمرات ايران در پايه چهارم و هشتم ابتدا كلا نااميد كننده بود. ميانگين نمرات رياضي و علوم به ترتيب ۴۴۳ و ۴۴۱ بود كه رتبه ايران از ۵۸ كشور را در ۵۰ و ۴۸ قرار داده بود. مشكل اصلي اين بود كه ۳۲ درصد دانش‌آموزان نمره زير ۴۰۰ گرفته بودند كه بسيار ضعيف محسوب مي‌شود و فقط ۱۱درصد بالاي ۵۵۰ گرفته بودند، درحالي كه ميانگين در همه كشورها، اين درصد سه برابر بوده است. آزمون ديگري نيز در سال ۲۰۲۱ انجام شده كه مشابه آزمون تيمز به نام پرلز و براي كيفيت روخواني است. گزارش آن را آقاي رضا اميدي منتشر كرده است. دانش‌آموزان ايراني از ميان ۵۷ كشور شركت‌كننده رتبه ۵۳ با نمره ۴۱۳ را آورده‌اند كه بسيار پايين است. ۴۱درصد آنان زير نمره ۴۰۰ كه حداقل معيار است را آورده‌اند. بقيه آمارها را هم بر همين سياق حدس بزنيد.
این موضوع از چند جهت قابل بررسی است
اول : در حالیکه مصوبات آموزش و پرورش«جمعیت استاندارد» دانش‌آموزان در کلاس را مشخص کرده اما هم‌اکنون نه تنها این مسئله محقق نشده بلکه در مدارس دولتی فاصله مشهودی بین شرایط استاندارد و وضعیت فعلی وجود دارد. ناگفته پیداست معلم در یک کلاس پرجمعیت 30 تا 40 نفره فرصت رسیدگی به دانش آموزان ضعیف را ندارد و برای رسیدن به یک نتیجه نسبی در کلاس، به اجبار دانش آموزان ضعیف را نادیده می گیرد.
دوم: آمارها مي‌گويند 30 درصد از فضاي آموزشي ما فرسوده است و بايد تخريب بشود. يك آماري هم مي‌گويد 30 درصد از فضا غير استاندارد است كه شايد قابل تخريب و فرسوده نباشد اما براي آموزش ساخته نشده است.
سوم: فاصله وگسست عمیق نظام آموزشی ایران با واقعیت ها، انتظارات ملی و فرا ملی موجب شده است تا جایگاه آموزش و پرورش در سلسله مراتب سازمانی و دربین برنامه های کلان ملی، به نهادی حاشیه ای و فراموش شده تبدیل شود، به گونه ای که دیگر نهادها و سازمان ها نگرشی قیم مآبانه و فرادستی به آن داشته باشند.
به‌رغم بر زبان داشتن شعار پر هیاهوی پیاده سازی تحول بنیادین، هنوز هم جای آموزش وپرورش در مقایسه با بهداشت، اشتغال و سیاست خارجی به عنوان یک اولویت ملی و سیاستی در برنامه‌های کلان کشور، خالی است.
چهارم: کل بودجه وزارت آموزش و پرورش حدود ۱۹۲ هزار میلیارد است و این درحالی است که حدود ۲.۳ درصد آن صرف کیفیت بخشی می‌شود و مابقی یعنی ۹۷ و ۷ دهم درصد صرف حقوق پرسنل می‌شود.این مطلب را معاون حقوقی مجلس اعلام کرد . با توجه به این ارقام بیشترمی توان به مشکل ساختاری آموزش و پرورش پی برد. می شود سوال پرسید با این مبلغ کم چه کار درخوری می خواهد در آموزش و پرورش انجام شود؟ اصلا وزیر چه کار می تواند انجام دهد؟ چرا یک وزیر می رود و دیگری می آید؟ بر اساس چه معیارهایی بک وزیر استیضاح می شود و دیگری تایید
می شود؟ چه ویژگی های فردی خاصی در فرد جدید است که با این بودجه ناچیز می تواند آموزش و پرورش را سامان بدهد؟
این نوشتار را با سخنی از امیرکبیر که «اگر نیت یک ساله دارید گندم بکارید و اگر نیت ده ساله درخت.اما اگر نیت صد ساله دارید، آدم تربیت کنید.» به پایان می برم و متذکر می شوم که آموزش و پرورش دارای بیشترین سرمایه ی انسانی است ، اگر سرمایه گذاری در آن به نحو احسن صورت گیرد، نه تنها امنیت فردی ایجاد می شود، بلکه تضمین کننده ی امنیت جامعه خواهد بود.
.JPG)
نوشتن نظر:
ارسال پاسخ