کتابخانه های عمومی، پاتوق های فرهنگی

کاشمر، از لحاظ فرهنگی جزو شهرستانهای منحصربه فرد است. در حوزه ی کتاب و کتابخوانی نیز، کاشمر قابل توجه و بررسی است. کاشمر در حوزه ی کتابخانه ها و شاخص این موضوع با تعداد 12 کتابخانه عمومی، جزو سه شهرستان برتر به لحاظ سرانه ی کتابخانه نسبت به جمعیّت است. به این تعداد کتابخانه نیز، باید یک دستگاه کتابخانه ی سیّار را نیز افزود. افزون براین، کتابخانه ی زندان کاشمر را هم باید اضافه کرد که تبدیل به قلب فرهنگی زندان کاشمر شده است. از این 12 کتابخانه ای که ذکر گردید، یک کتابخانه در شهر فرگ قلعه است که با همّت خیّرین ساخته و در آیندهای نزدیک شاهد بهره برداری از آن خواهیم بود.

محفل کتاببازها

کتابخانه ها در کاشمر، دیگر نه فقط یک کتابخانه ی صِرف به سبک و سیاق گذشته، که تبدیل به فرهنگسراهای کوچک شده است. امروز در کتابخانه ها ما شاهد برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی هستیم. برنامه هایی از قبیل کارگاه های آموزش مهارت های زندگی برای بانوان، فرزندپروری، کلاسهای آموزش شهروندی، برنامه های کتابخوانی و نقد کتاب، محفل شعر، بررسی و تحلیل کتاب و جلسات حافظ خوانی و شاهنامه خوانی، برگزاری کلاس های فن بیان و... از این دست فعالیتهاست.

درواقع کتابخانه ها در هرمحله تبدیل به قلب فرهنگی آن محله شده اند که قادرند به ارتقاء سطح کیفیِ فرهنگی جامعه کمک به سزایی نمایند.

همچنین کتابخانه های کاشمر میتوانند در حوزه ی کسب وکارهای کوچک نیز فعالیت های درخورتوجهی داشته باشند. در خصوص توجه به کسب وکارهای کوچک، اخیراً همایش بین المللی کتابخانه های عمومی و کسب وکارهای کوچک در مشهد برگزار شد. در این همایش، به ارائه ی بررسی روشها و راه کارهایی پرداخته شد که می توان کتابخانه ها را برای توسعه ی کسب وکارهای کوچک به کار گرفت.

تغییر و تحول در ساختار مدیریتی اداره ی کتابخانه های عمومی کاشمر

دیری از انتصاب دکتر رضا بدیع زادگان به عنوان رییس اداره ی کتابخانه های عمومی کاشمر نمی گذرد. گرچه دکتر بدیع زادگان سابقاً نیز مسئولیت این اداره را به عهده داشته است و در دوره ی ریاست او نیز شاهد فعالیتها و اقدامات درخورتوجهی بوده ایم و اینک روزگار گردیده و دوباره شاهد حضور ایشان در این اداره هستیم. بی شک چشم انتظاریم تا دوباره با اقدامات و نگرش های فرهنگی خود، تحولات قابل توجهی را ایجاد کند.

همانطور که بیان شد، کاشمر در حوزه ی کتابخانه، جایگاه ویژه ای در استان خراسان دارد. یکی از وجوه برجسته ی شهرستان، دارا بودن کتابخانه مخصوص افراد روشندل است. کتابخانه ای با کتابهای خط بریل که می توان مدعی بود کاشمر در ناحیه ی جنوبی خراسان، تنها شهری است که از این موهبت برخوردار است. همچنین کتابهای گویا (صوتی) نیز از اهداف و برنامه هایی است که دکتر بدیع زادگان در برنامه ی خود دارد و پیگیری می نماید.

اهداف مهمی که دکتر بدیع زادگان در حوزه ی کتاب و کتابخانه های کاشمر در پیش روی خود ترسیم کرده است، در دو دسته ی نرم افزاری و سخت افزاری است. برنامه های اداره ی کتابخانه ها در این دو بخش قابل تقسیم است.

در بخش سخت افزاری باید به ایجاد کتابخانه در روستاهای با جمعیّت 2500 نفر به بالا اشاره کرد که بخشی از این فعالیت ها با حضور و حمایت خیّران کتابخانه ساز پیگیری و انجام خواهد شد. راه اندازی کتابخانه ی سیّار برای بخش فرحدشت، ایجاد محیطی شاد در کتابخانه های شهرستان کاشمر، تهیه ی منابع روزآمد و مورد درخواست اعضای کتابخانه ها به صورت ماهانه، نوسازی تجهیزات فعلی کتابخانه ها از دیگر اهداف و برنامه های قابل اشارهی دکتربدیع زادگان است.

در بخش نرم افزاری نیز ایجاد محافل ادبی در تمامی کتابخانه های شهرستان و ایجاد پاتوق های فرهنگیادبی برای علاقه مندان به حوزه ی کتابخوانی و شعر و نقد خواهد بود. انتخاب کتابیاران در مدارس برای جذب و عضویت دانش آموزان و اجرای برنامه های کتاب محور، راه اندازی کاروانهای کتاب و ایجاد حسینیه های کتاب برای حضور در پارکها، روستاها، مراسم های ملی مذهبی، افزایش عضویت در کتابخانه ها برای اجرای طرح های مختلف، برگزاری تورهای کتابخانه گردی برای آشنایی بیشتر اقشار مختلف جامعه با ساختار کتابخانه ها از دیگر اهداف و برنامه هایی است که می توان به آن اشاره کرد.

در این زمینه دکتر بدیع زادگان بیان کرد:

ساخت کتابخانه ی مرکزی یکی از درخواست های شهروندان است که سال ها پیش مطرح شده و در گذشته اقداماتی هم در این زمینه صورت گرفت که متأسفانه چندسالی است مسکوت مانده؛ خوشبختانه با فعال شدن و استفاده از ظرفیّت خیّران و حمایت فرماندار محترم به عنوان رییس انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان و همچنین حمایت شهرداری محترم کاشمر، در تلاشیم تا این آرزوی دیرینه تحقق یابد.

خیّرین کتابخانه خانه ساز در کاشمر را می توان در استان خراسان پیشتاز دانست. انجمن خیّران کتابخانه ساز در حوزه ی کتابخانه های عمومی را می توان به عنوان اولین انجمن خیّران در استان و کشور دانست که سال 1392 فعالیت خود را آغاز کرد که ایجاد کتابخانه ی سیّار، کتابخانه ی چهارده معصوم، کتابخانه ی آماده ی افتتاح شهر فرگ قلعه، کتابخانه ی شهید صادقی، تنها بخشی از فعالیتهای این انجمن در یک دهه ی اخیر است.

ما نمی توانیم این مهم را نادیده بگیریم که کتاب می تواند آینده ی فرزندانمان را تغییر دهد. مطالعه در آینده ی افراد یک جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان نقش عمده ای دارد. این موضوع را خطاب به والدین عرض می کنم: براساس تجربه ی چندین ساله در حوزه ی کتاب و کتابخانه های عمومی و همچنین براساس پژوهشهای انجام شده در این زمینه، کتابخوان شدن فرزندان می تواند بخش قابل توجهی از آینده ی آنان را تضمین و تعیین کند. تفاوت میان کودک و نوجوانی که به کتابخانه مراجعه می کند و دلبسته ی کتاب می شود، با کودکی که توجهی به کتاب و کتابخوانی ندارد بسیار چشمگیر و قابل ملاحظه است. کودکان را می توان به راحتی به کتاب علاقه مند کرد. پیشنهادم این است که کودکان را در فضای کتابخانه ها قرار دهیم تا خودشان اقدام به انتخاب کنند. همین حضور و تعامل با کتابدار و محیط کتابخانه تأثیر قابل توجهی در نگرش و رفتار کودک و نوجوان دارد. ما تلاش کرده ایم در کتابخانه ها بخشی را به عنوان کودک و نوجوان اختصاص دهیم. این بخش از کتابخانه ها را با طراحی شاد و منحصربه فرد و منابع متعدد کودک و نوجوان تجهیز کرده ایم تا ارتباط بصری مؤثرتری را شاهد باشیم.

ایستگاه حسینیه ی کتاب

همزمان با شهادت حضرت فاطمه (س) در کاشمر شاهد برگزاری ایستگاه حسینیه ی کتاب بودیم. این حسینیه که با محوریت کتاب کودک و نوجوان برپا شد، میزبان کودکان و نوجوانان کاشمری بود. در این حسینیه همچنین مسابقه ی نقاشی برگزار گردید که به هرکدام از کودکان و نوجوانان یک جلد کتاب اهدا شد.

این ایستگاه حسینیه با همّت اداره ی کتابخانه های عمومی کاشمر در راستای معرفی زندگی و سیره ی حضرت فاطمه زهرا (س) برگزار گردید. همچنین در این ایستگاه شاهد حضور کتابخانهی سیّار و نیز معرفی کتابخانه های عمومی شهرستان و همچنین نحوه ی ارائهی خدمات آنها بودیم.