خرافه و اثر آن بر رفتار ما

خرافه در جامعه بشری بسیار رایج است . وقتی می بینیم تعداد زیادی از مجلات صفحات خود را به طور منظم به فال اختصاص می دهند، نشانگر این است که تقاضای زیادی برای چنین محتوایی وجود دارد.70 درصد از دانش آموزان ایالات متحده آمریکا برای عملکرد تحصیلی بهتر به طلم های خوش شانسی متکی هستند . میلیون ها نفر در در چین فکر می کنند رنگ قرمز یا عدد 8 برای آن ها ثروت و خوشبختی به ارمغان می آورد. بسیاری از ما می دانیم که این باورها غیر منطقی هستند و همچنان آنها رارعایت می کنیم.

چرا این کار را انجام می دهیم. رایزن ( یک روانشناس ) معتقد است انسان می تواند تشخیص دهد که باورش نادرست است، اما با این وجود بر اساس آن عمل کند. وی می گوید:« مردم می توانند یک خطا را تشخیص دهند، اما تصمیم می گیرند آن را اصلاح نکنند. فرایندی که من از آن به عنوان رضایت یاد می کنم.»

در مقاله ای که در مجله بین المللی روانشناسی و علوم رفتاری منتشر شد، آمده است؛« خرافات برای ایجاد و احساس کنترل کاذب بر شرایط بیرونی و کاهش اضطراب تکامل یافته اند و به همین دلیل است که خرافات در شرایط ترس و عدم کنترل و بی آیندگی رواج بیشتری می یابد.»

آنچه بدیهی است نخستین دلیل گرایش جامعه به سمت خرافات، استیصال و حال خراب جامعه است، در واقع فصل مشترک گرایش به خرافات مسائل مالی، مشکلات خانوادگی، شغلی و عاطفی می‌چرخد. بطور كلی افرادی كه مضطرب‌تر و نگران‌تر هستند، راحت‌تر عقاید خرافی را قبول می‏كنند و افرادی كه بر افكار و احساسات خود كنترل درونی دارند، كمتر دچار خرافات می‏شوند و واقع بینانه‌تر با مسائل برخورد می‏كنند

شاید گرایش بیشتر زنان به خرافات به این دلیل باشد كه زنان بیش از مردان تنش و نگرانی را احساس می كنند و بیش از مردان به فكر چاره ای برای رفع آن هستند. ضمنا زنان احساس می كنند نسبت به مردها كنترل كمتری بر سرنوشت و آینده خود دارند. به طور كلی افرادی كه بر افكار و احساسات خود كنترل درونی دارند، كمتر دچار خرافات می شوند و واقع بینانه تر با مسائل برخورد می كنند. به هر حال مادرها و مادربزرگ های ما، هنگامی كه پشت سر مسافر آب می ریزند، برای دور ماندن از چشم زخم ، اسپند دود می كنند و به گردن بچه ها سنگ های آبی رنگ آویزان می كنند و صدها مورد این چنینی احساس آرامش و اطمینان بیشتری دارند.

نگاهی به سونامی خرید طلا در 13 صفر

از قدیم الایام افراد در ماه صفر از انجام بسیاری از کارها اجتناب می کردند و منتظر حلول ماه ربیع الاول می شدند. به عبارتی بشارت دادن آغاز ربیع الول در بین مردم ایران مرسوم بوده است. از طرفی در فرهنگ ایرانی 13 عدد نحسی است که باید مواظب بود دامن گیر انسان نشود و حتی بسیاری از پلاک های 13 به به صورت 12 بعلاوه یک نوشته می شود. اما چه شد که یک باره خرید در روز 13 صفر خوش یمن و خوش آمد تلقی شد؟

ظاهرا ۱۳ صفر بازار طلا پر از خریدارانی شده بود که در یکی از شبکه‌های اجتماعی شنیده بودند اگر در این روز طلا خریداری کنند در آینده‌ای نه چندان دور وضعیت مالی بهتری پیدا خواهند کرد. در گفتگوها و بررسی ها مشخص شد منبع فقط همان شبکه های اجتماعی است و قبلا این موضوع در بین مردم رواج نداشته است.

یک طلافروش می گوید: : برای من هم بسیار عجیب بود. از روزهای قبل در فضای مجازی چیزهایی در این زمینه دیده بودم اما مبنایی پیدا نکردم. فکر کنم خرافات است و سندیتی نداشته باشد اما با موج عجیبی از خریداران روبه‌رو شدیم. اغلب شان طلاهای کوچک با مزد ساخت اندک و حتی دست دوم طلب می‌کردند و معتقد بودند با خرید این کالا، هم حاجت روا می‌شوند و هم زندگی‌شان خوش‌یمن خواهد شد.

یک شهروند درباره تجربه‌اش از خرید ۱۳ صفر می‌گوید:« ما از اینستاگرام متوجه این اتفاق شدیم و آنقدر تبلیغات آن وسیع بود که وقتی با آن نگاه می‌کنم، متوجه می‌شوم که شاید فریب خورده باشیم. البته ما هزینه سنگینی بابت این شایعه پرداخت نکردیم و دو سر کلیدی و یک سکه یک گرمی خریداری کردیم .همسرم معتقد است که با نیت خانه‌دار شدن این سرکلیدی می‌تواند ما را به خانه برساند.»

گویا در پیام فضای مجازی هر چند اولویت به خرید طلا داده شده بود، ولی خریدار را محدود نکرده و حاوی این نکته بوده، که اگر حاجتی دارید نمونه ای مشابه آن را بخرید و امیدوار باشید و با این پیام فروش جاسوئیچی برای داشتن ماشین و عروسک به نیت فرزنددار شدن نیز در روز 13 صفر رواج یافته بود.

رویافروشان رویا فروختند

رویافروشــان به جامعه ای که قدرت خریدش آب رفته است، امید فروختند. آنها که کلید و سوییچ خریدند، فرق چندانی با کسانی که ۲۵۰میلیون تومان برای حضور در لاتــاری خودرو بلوکــه کردند، ندارند. قدرت خریــد آب رفته و بازار رویافروشــان رونق یافتــه است. تداوم عقب گرد اقتصادی ، بی تردید تداوم عرض اندام خرافه هایی از این دســت را به همراه خواهد داشت. این روی دیگری از همان سکه ی قانون جذب است که چند سال پیش بازارش پررونق شــد.