آخرین اخبار

رشد هزینه اجاره نشینی؛ تبعات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

یکی از مشکلات اصلی که مستاجران هر ساله با آن مواجه می شوند، افزایش تورمی نرخ اجاره بهاست. اجاره بها با توجه به قیمت مسکن هر سال افزایش می یابد و این موضوع باعث نگرانی بسیاری از افراد است. براساس آماری که به تازگی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد، شاخص اجاره‌‌‌بهای واحدهای مس...
کد مطلب : 292
سه شنبه, 30 مرداد 1403
30 بازدید
نویسنده : محبوبه وزیری

یکی از مشکلات اصلی که مستاجران هر ساله با آن مواجه می شوند، افزایش تورمی نرخ اجاره بهاست. اجاره بها با توجه به قیمت مسکن هر سال افزایش می یابد و این موضوع باعث نگرانی بسیاری از افراد است.

براساس آماری که به تازگی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد، شاخص اجاره‌‌‌بهای واحدهای مسکونی در کشور در اردیبهشت امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل(اردیبهشت 1402)، 43درصد رشد کرد؛ تورم عمومی نقطه به نقطه در این ماه 31 درصد بود. تورم اجاره مسکن کشور در 1402 نیز 40 درصد گزارش شده بود. در حالی که در سال‌‌‌های میانه دهه 90 همواره تورم اجاره در سطوح پایین‌‌‌تری نسبت به تورم عمومی قرار داشت

تبعات اقتصادی صعود تند اجاره‌‌‌بها

تحلیل و بررسی این وضعیت جدید حاکی است، بزرگ‌ترین تبعات منفی «تورم 40درصدی اجاره‌‌ در کشور و 52 درصدی در تهران»، آسیب اقتصادی به معیشت خانوارهای مستاجر است که به شکل «فاکتور گرفتن از خرید خوراکی (کاهش کالری)» و «افت کیفیت زندگی» در حداقل دو سال گذشته خود را نشان داده است.

کارشناسان معتقدند عدم‌مهار تورم‌‌‌های بالا در این بازار، تعداد خانوارهای زیرخط فقر افزایش خواهد یافت و جابه‌‌‌جایی‌‌‌های گسترده طبقات متوسط و سقوط آنها به دهک‌‌‌های پایین‌‌‌تر اقتصادی را به دنبال دارد. همچنین ادامه تورم بالا در بازار اجاره‌، به کاهش کیفیت آپارتمان‌‌‌های محل سکونت مستاجرها منجر خواهد شد. در نهایت، موج گسترده‌‌‌ای از جابه‌‌‌جایی مستاجرها از مناطق و محله‌‌‌های مرغوب‌‌‌تر به محله‌‌‌های پایین‌‌‌تر و سپس مناطق کم‌‌‌برخوردار شکل گرفته و در دهک‌‌‌های پایین درآمدی، منجر به گسترش مهاجرت به حومه و حتی افزایش تقاضا برای سکونت در سکونتگاه‌‌‌های غیررسمی و حاشیه‌‌‌ای خواهد شد.

افزایش سهم هزینه اجاره بها به بیش از 50 درصد در سبد هزینه خانوار‌ها ، باعث می شود مستاجران نتوانند برنامه ریزی برای خانه دار شدن داشته باشند. چندین سال پیش  همه افرادی که تازه زندگی مشترک را آغاز می کردند، امید داشتند بعد از چند سال اجاره نشینی بتوانند خانه بخرند ولی امروزه این امید کم رنگ شده است به گزارش تجارت نیوز  بهترین روزهای بازار مسکن برای ایرانی‌ها در سال ۷۸ بود یعنی زمانی که اگر یک خانوار تهرانی ماهانه حدود ۴۰‌درصد از درآمدش را پس‌انداز می‌کرد، می‌توانست ظرف کمتر از ۱۱‌سال خانه‌ای ۷۰‌متری در یک محله متوسط تهران بخرد اما این عدد در سال گذشته به بدترین وضعیت تاریخی خود رسید و سال‌های انتظار یک خانوار تهرانی با درآمد متوسط، برای خرید خانه‌ای ۷۰‌متری در مرکز شهر به نیم قرن رسید.۵۰‌سال انتظار برای عده‌ زیادی از شهروندان به معنی هیچ‌وقت است.

 تبعات اجتماعی اجاره نشینی

روانشناسان و کارشناسان اجتماعی معتقدند جابه جایی های مداوم محل سکونت که این روزها به دلیل افزایش قیمت مسکن و اجاره بها زیاد شده، ضمن تشدید اضطراب، پرخاشگری، افسردگی، ناامیدی و عدم سازگاری با محیط، می تواند تبعات درازمدتی بر زندگی و روابط اجتماعی افراد داشته باشد.

جامعه شناسان جابجایی زیاد محل سکونت را عامل زوال معاشرت و رشد غریبگی می دانند. از نظر جامعه شناسان انسان به سلام علیک و احوالپرسی و از احوال هم با خبر بودن نیاز دارد و این در صورت ثبات محل سکونت ایجاد می شود. پژوهش های اجتماعی نشان می دهد با این که  معاشرت‌پذیری در تاریخ فرهنگی ایران همیشه شاخصی برای قضاوت درباره اعتبار، مردمداری، مدارای اجتماعی، تواضع و احترام و جایگاه اجتماعی افراد بوده است و توجه کافی به احوالپرسی و خوش و بش و تعارف و مردمداری برایمان اهمیت داشته، ولی امروز در شهرهای بزرگ در بین اعضای طبقات بالا و متوسط جدید غریبگی ، رشد داشته و می‌تواند به عنوان یک مسئله‌ اجتماعی مورد توجه قرار گیرد. غریبگی اجتماعی مسئله‌ مخربی است که می‌تواند موجب گسترش تنهایی، عدم صمیمیت اجتماعی، بی احساسی، پوچ‌گرایی، بی هویتی، کاهش همبستگی اجتماعی، تضعیف مسئولیت‌پذیری اجتماعی و کاهش مشارکت اجتماعی شود.

کودکان و تبعات عدم تعلق به خانه و محله

شرایط اقتصادی کشور باعث شده است که بسیاری از خانواده‌ها نتوانند خانه‌ای پایدار برای خود فراهم کنند این وضعیت تاثیرات عمیقی بر زندگی کودکان دارد که کمتر به آن توجه شده است.جابجایی‌های مکرر تاثیرات عمیقی بر روابط دوستانه کودکان دارد. آنها نمی‌توانند در محله مشخص تربیت شوند و دوستان دائمی پیدا کنند. هر بار که دوستی پیدا می‌کنند مجبور به جدایی از او می‌شوند و این چرخه در محله جدید تکرار می‌شود.

بر اساس تحقیقات ۶۰ درصد از کودکان اجاره نشین تجربه تغییر مدرسه به دلیل نقل مکان را دارند این روابط ناپایدار کودکان را از داشتن گروه‌های دوستی پایدار و هویت محله‌ای محروم می‌کند. هر بار که کودکان به محله جدید نقل مکان می‌کنند باید با محیط جدید سازگار شوند و از نو شروع کنند این فرایند سازگاری مداوم ‌تواند برای کودکان استرس‌زا باشد که نتوانند روابط عمیق و پایداری با دوستان خود برقرار کنند.این مسئله نه تنها بر روابط اجتماعی کودکان تاثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند بر تحصیل آنها نیز تاثیرگذار باشد