تحلیل رفتار انتخاباتی مردم کاشمر
این مطلب را با چند سوال آغاز می کنم؟ چه کسانی به چه افرادی رای می دهند؟ ملاک افراد برای رای دهی به یک کاندیدا چیست؟ رفتار انتخاباتی افراد چگونه شکل پیدا می کند؟
تحلیل رفتار انتخاباتی یکی از ویژگی های اساسی جامعه شناختی انتخابات است. محققان نظرات مختلفی در این باره ابراز داشته اند. برخی معتقدند رفتار انتخاباتی مبتنی بر دل بستگی روان شناختی مردم به احزاب است و رای دهندگان انسان هایی هستند که با یک حزب هویت می یابند. این گروه، در تحقیق میدانی خود به این نتیجه رسیدند که اثر تبلیغات بر روی رای دهندگان بسیار ناچیز است و رای دهندگان مدتها پیش از شروع تبلیغات انتخاباتی تصمیم خود را می گیرند. به عبارت دیگر رای دهندگان دارای گرایش‌های سیاسی ثابتی هستند که ریشه در محیط خانوادگی، زندگی شغلی و محیط فرهنگی آنها دارد.این گرایش ها بیشتر جنبه روان شناختی و عاطفی دارد اغلب رای دهندگان توجه چندانی به برنامه‌های احزاب و موضوعات یاد شده از سوی نامزدها نمی کنند و بسیاری از آنها چندان علاقه ای به این امور ندارند. حاصل آنکه، رای دهنده، به لحاظ علاقه ای که به حزب سیاسی محبوب خود دارد، درصدد است تا آن را به پیروزی رساند و هدف اصلی او این است که نامزدهای آن حزب در انتخابات پیروز شوند
بر خلاف گروه اول گروهی اعتقاد دارند که رسانه های جمعی با برجسته سازی می توانند رفتار انتخاباتی رای دهندگان را تحت تاثیر قرار دهند. این گروه رای دهندگان را افرادی محاسبه گر و عقلانی می دانند که می کوشند هزینه ها را به حداقل و منافع را به حداکثر برسانند. دراین نظریه «تبلیغات انتخاباتی» نقشی بسیار تعیین کننده، حساس و مؤثر در جذب آرای مردم بازی می کند؛ چراکه افراد از میان تبلیغات نامزدها، به نامزد و برنامه ای رأی می دهند که منافع آنان را به خوبی تامین می کند.
گروهی دیگر نیز اعتقادشان بر این است که ویژگی های روانی افراد عامل تعیین کننده سطح مشارکت آنان در فعالیت تلقی می شود . این دسته از افراد اعتقاد دارند افراد ویژگی های شخصیتی و روانی مختلفی دارند که برخی از آنان را مستعد و علاقه مند به مشارکت سیاسی می کند و برخی دیگر از آن ها را از مشارکت سیاسی منفعل و منصرف می گرداند.
برخی نیز رقابتی شدن انتخابات، تنوع تفکر کاندیدا،
اما در کنار راه های متعارفی که ذکرشد. گاه استفاده از شیوه های نامتعارف قوت بیشتری می یابد و کاربرد بیشتری پیدا می کند. برخی از این شیوه های نامتعارف را که بارها در همین کاشمر خودمان دیده ایم و باید گفت بر همه عیان است با هم مرور می کنیم.
- شایعه سازی
در ایام انتخابات بازار شایعات داغ است. هر گروهی تلاش می کند عیب گروه دیگر را برجسته کند. ، روزهای انتخابات روزهای ظهور و افول ائتلاف‌ها، صف‌بندی‌ها و تعاملات سیاسی میان اشخاص و جریان‌های سیاسی است و خبرهای حقیقی و غیر‌حقیقی آن جذاب‌ترین خوراک افکار عمومی. انتخابات بزرگ‌ترین دغدغه‌ی ذهنی تک تک مردم می شود و خبرهای زد‌و‌بندهای انتخاباتی، دیدارها، تعاملات و ائتلاف‌های سیاسی جذاب‌ترین خبرهای روزمی گردد. فضای مجازی و بیرونی پر می شود از زمزمه‌ها و شایعاتی که همه‌روزه ساخته و پرداخته شده و به خورد اذهان مردم به بیرون داده می‌شوند.
عمر این زمزمه‌ها نیز بین یک ساعت تا دو یا سه روز است؛ هرکس و جریانی به فراخور طبع و هدف سیاسی‌اش زمزمه‌های را می‌پروراند و به بیرون می‌دهد. مردم نیز یک یا دو روز این زمزمه‌ها را تکرار می‌کنند و دوباره به دور می‌اندازند و زمزمه‌های جدیدیمی شوند.طیف این زمزمه ها گسترده است و ازخبرهای تعاملات انتخاباتی واقعی و پنهان تا اختلافات خانوادگی کاندیدا را در برمی گیرد. بیشتر این زمزمه‌ها و شایعات هدف‌مندانه از سوی جریان‌ها و شخصیت‌های سیاسی ساخته و پرداخته شده و در میان مردم پخش می‌گردند. متاسفانه امروزه فضای مجازی هم به کمک آمده است. سوء استفاده کنندگان همیشه از این بستر به نحو غیر اخلاقی و در راستای ایجاد یک فضای مسموم و تخریب علیه کاندیداي رقيب، عقده گشاییهای شخصی یا بالا بردن محبوبیت کاندیدای مورد نظر خود و خارج کردن کاندیدای رقیب از میدان استفاده می کنند.
گاهی نیز دیده می شود که طرفداران کاندیدا بری این که محق بودن کاندیدای خود را به اثبات برسانند خود یک شایعه عجیب و غریب برای کاندیدای خود می سازند و یا حتی شب نامه منتشر می کنند تا بتوانند درهنگام سخنرانی ها از آنها به نفع خود استفاده کنند و جملات آن شایعه و یا شب نامه دستاویزی می شود برای همراه شدن احساسات مردم با یک کاندیدا که خود شگرد بی نظیری است و در اتاق های فکر ساخته و پرداخته می شود.
- گروه گرایی و قوم گرایی
یکی از موضوعاتی که سهم عمده ای در رفتار انتخاباتی مردم شهرهای کوچکی مثل کاشمر دارد گروه گرایی و قوم گرایی است. بسیار دیده شده است که فرد به یک کاندیدا که او را شایسته می داند رای نمی دهد تا خویشاوند خودش به موفقیت برسد. عامل خویشاوندی به عنوان یکی از منابع قدرت، مانع جدی بر سر راه شایسته سالاری است.
در کاشمر در دوره های انتخاباتی متعددی که تاکنون برگزار شده ، گاه شعارهای انتخاباتی بر اساس همین قوم گرایی برجسته سازی شده است. شعار«همشهری» در یک دوره انتخاباتی برجسته شد و کاندیدای رقیب که در شهر دیگری متولد شده بود را از صحنه خارج کرد. قوم گرایی در انتخابات دوره ششم شورای شهر و دوره ی یازدهم مجلس شورای اسلامی پررنگ تر شد و به نظر می رسد در دوره پیش رو نیز کاندیدا تلاش دارند به این موضوع متوسل شوند و یکی از امتیازات خود را در داشتن پیوند با قومیتی خاص جستجو می کنند. در دیار ترشیز چهار شهر بردسکن، خلیل آباد، کاشمر و کوهسرخ یک منتخب دارد و هر یک از این شهرها ظرفیت و پتانسیل فرستادن منتخب خود را در صورت تجمیع و تمرکز بر یک نفر دارد.
3.برانگیختگی عاطفی
گفته می شود مردم ایران در روزهای آخر به جمع بندی نظریات خود درباره کاندیدای اصلح می پردازند و این موضوع پیش بینی ناپذیر است. کاشمر هم از این قاعده مستثنی نیست . گاهی موضوعات سیاسی و تعلق به یک گروه سیاسی در موفقیت یک کاندیدا نقش دارد و گاه تعلق نداشتن وی به یک گروه خاص . گاهی ناگهان یک حرف، یک سخنرانی ، یک شعار می تواند فرد را از فرش به عرش ببرد و گاه می تواند او را به زمین بزند. قاعده و قانونی در کار نیست.
هفته آخر و روزهای نهایی منتهی به انتخابات تعیین کننده است. شرایطی وجود دارد که برانگیختگی عاطفی می‌تواند بر تصمیم رای دهنده در لحظه تاثیر بگذارد و رای های به اصطلاح خاکستری جامعه از آنِ یک کاندیدا شود. موجی که روزهای آخر به نفع یک کاندیدا در کاشمر ظاهر می شود قابل ارزیابی یا تحلیل کارشناسی نیست. از زبان منتخب احتمالی می توان به این مصرع اشاره کرد:
گاهی گمان نمی کنی ولی خوب می شود
.JPG)
نوشتن نظر:
ارسال پاسخ