محفل ادبی شاهنامه خوانی کافه قلم

از موثرترین و ماندگارترین روش های ارتقای سطح فرهنگ جامعه ، افزایش سطح مطالعه است. بدون شک گسترش محافل ادبی و فرهنگی نقش موثری در ایجاد انگیزه برای مطالعه و ساماندهی افراد دوستدار کتاب و علاقه مندان حوزه فرهنگ و ادب فارسی دارد. از آنجا که بسیاری از علاقه مندان به کتاب و کتاب خوانی و...

از آنجا که بسیاری از علاقه مندان به کتاب و کتاب خوانی و علاقه مندان شعر و ادب فارسی از برگزاری چنین محافلی در شهرستان کاشمر بی اطلاع هستند، در سلسله گزارشاتی به معرفی این محافل خواهم پرداخت. امید است گام کوچکی در استفاده عموم مردم از این ظرفیت ها در شهرستان باشد.

محفل ادبی کافه قلم در خیابان طالقانی، طالقانی13 در محل کافه قلم برگزار می شود. مسئول و گرداننده این محفل آقای علیرضا خاکسارکارشناس است. تعدادی از افراد اهل مطالعه و تفکر، به عبارتی فرهیخته، دور هم جمع شده اند تا ضمن شاهنامه خوانی پیرامون مسائل و موضوعات مختلف فرهنگی، اجتماعی گفتگو کنند. خوشبختانه همه صاحب نظر هستند و از کنار موضوعات سَرسَری رد نمی شوند.

به عنوان مثال وقتی نظر اعضای این محفل در مورد شرکت در جلسات ادبی، فرهنگی و اجتماعی پرسیده می شود. برخی از اعضای این جلسه یافتن معنا در زندگی را دلیل شرکت در چنین جلساتی عنوان می کنند و معتقدند احساس معنا در زندگی تجربه ای است که ره یافتن به آن برای انسان پرتشویش جامعۀ امروزی، امری خواستنی و مطلوب قلمداد می شود. در روندِ رسیدن به معنا، توشۀ راه نقشی تعیین کننده دارد، بنابر این شبکه ای از ارتباطات، ادراکها و تفاسیری که به ما کمک می کند تجاربمان را فهم کنیم، نیازی است که در این گونه جلسات مهیا می شود.

خانم راضیه ابراهیمی که کارشناس ارشد روانشناسی بالینی است در پاسخ به همین پرسش می گوید: در این جمع ها فرصت گفتگوی موثر فراهم می شود که خود روش مؤثر برای ارتقاء تاب‌آوری است. شرکت در فضایی که در آن اعضا می‌توانند آزادانه صحبت کنند، از تجربیات دیگران بهره ببرند و تبادل نظر کنند، نیاز انسان امروز است تا بتواند زندگی را تاب بیاورد.

آقای علیرضا خاکسار در ادامه توضیحاتی در مورد چگونگی برگزاری این محفل ارائه داد و گفت: محافل ادبی کافه قلم دوماه است که هر هفته برگزار می شود. ابتدا بحث شاهنامه خوانی و تحلیل و تفسیر آن مد نظر بود که با توجه به علاقه و تخصص دوستان به بحث های روانشناختی، تحلیل روان شناختی نمادها و شخصیت های شاهنامه موضوع جلسات و محافل شد. دو موضوع اصلی این جلسات بررسی رویا در شاهنامه با محوریت پیوند شاهنامه با روانکاوی است. در این باره از کتاب «فردوسی و کاخ حیرت» نوشته فرزام پروا هم بهره می گیریم.

وی می افزاید: در این محفل نمی خواهیم حتما یک متن تمام شود یا یک تحلیل رفتار یک شخصیت کامل شود در یک بازه ی زمانی مشخص نیمی از وقت را به خواندن و تحلیل شخصیت و نیمی دیگر را به تبادل نظر با دوستان اختصاص می دهیم و از نظرات هم استفاده می کنیم.

علیرضا خاکسار در باره علاقه اش به شروع و گرداندن چنین جلساتی نیز می گوید: از کودکی به خاطر فضای هنری خانواده و حضور و رشد در محیط کانون پرورش فکری شهرستان با رشته های هنری و ادبی آشنایی پیدا کردم و برگزیده مسابقات نقاشی صداوسیما و همچنین المپیاد های ادبی استانی بودم، در کنار این فضا بخش زیادی از کودکی و نوجوانیم در دکان قنادی پدربزرگم مرحوم حاج ابراهیم مجنونی که یکی از اولین فعالین شیرینی و قنادی شهرستان بودن گذشت و به خاطر همین علاقه زیادی به این حرفه و همچنین زنده نگه داشتن یاد و نام یاد ایشان داشتم. علایق شخصی خودم و تجربه کاردر این حرفه از کودکی باعث شد به سمت ایجاد این فضا برم و به احترام سال ها فعالیت هنری پدرم اسم کافه را کافه قلم گذاشتم.

وی عنوان کرد: ایده اولیه برگزاری جلسات خوانش با الهام از جلسات علامه طباطبایی و پروفسور هانری کربن شکل گرفت که بارزترین نکته جلسات ایشان رواداری نسبت به تفکرات و فرهنگ های مختلف و آموختن از دیگران بود . از کتاب های این دو شخصیت بزرگ نیز در خلال جلسات استفاده می شود. هدف جلسات هم خوانش پدیدارشناسانه متون کهن فرهنگی و گفت گوی انتقادی پیرامون مسائلی است که امروزه با آن ها مواجه هستیم و در این محفل دوستانی که دانش روانشناسی بیشتری دارند در گفت و گوها کمک می کنند.

در پایان

درپایان این متن اشاره به بخشی از سخنان رزام پرهام نویسنده کتاب «فردوسی و کاخ حیرت» خالی از لطف نیست، مولف این کتاب می نویسد: « من در اینجا تنها نمی‌خواهم ستایشنامه‌ای به ستایشنامه‌های متعدد این کتاب اضافه کنم، بلکه می‌خواهم با استفاده از ابزاری به نام «روان‌شناسی و روان‌کاوی و باستان شناسی ادبی» به جست‌وجوی پاسخ پرسش‌هایم برآیم، پرسش‌هایی که هر چه بیشتر در مورد آنها کندوکاو کرده‌ام، پاسخشان را در منابع

مختلف کمتر یافته‌ام، پاسخی که حداقل تا حدی قانع‌کننده باشد. نشان خواهم داد که شاهنامه پر از ظرایف روان‌شناسی است؛ قرن‌ها پیش از ابداع دانشی به نام روان‌شناسی، در شاهنامه‌ حکیم طوس به ابیاتی بر می‌خوریم (گاهی تک‌بیت) که با روشن‌بینی خاصی بر انگیزه‌های درونی قهرمانان این کتاب پرتو می‌افکند.»