حفظ منزلت اجتماعی معلمان در گرو بهبود معیشت آنان است

تبریک خشک و خالی و لفظی کلیشه‌ای
این‌هاست سهم تو که سرازیر می‌شود
روز معلم است و فقط در رسانه‌ها
شرحی مفصل است که تکثیر می‌شود
فاطمه نعیمی مهرانه
۱۲ اردیبهشت روز معلم که فرا می‌رسد، آفاق پر از پیک و پیام می‌شود، درلابلای این پیام‌ها و ابراز محبت‌ها همه متفق القول عقیده دارند که : معلم باید قدر بیند و بر صدر نشیند، از قول امام سجاد علیه‌السلام نقل می‌کنند که : حق استاد تو این است که بزرگش داری و محضرش را محترم شماری، همه تنها خواسته‌ای که دارند این است که معلمی که سر راه فرزندشان قرار می‌گیرد مصداق این امید و آرزوی دکتر شریعتی برای پسرش احسان باشد که : پسرم در مسیر این راهی که عمر نام دارد، همواره آرزو می‌کنم، یکی دو دل بزرگ، یکی دو روح عظیم و خارق‌العاده، یکی دو فهم خوب و زیبا سر راهت قرار بگیرد، همه دوست دارنـد فرزندشـان در کلاس درس نزد معلمـی بنشیند که مصداق این شعر فردوسی باشد که : یکی نغز بازی کنـد روزگار،که بنشاندت پیش آموزگار، اما اندکند افرادی که برای فراهم کردن چنین محیطی در نظام آموزشی در سطح کشور دغدغه‌های لازم را داشته باشند.
برخلاف آنچه بعضی‌ها فکر می‌کنند معلمی کاری ساده‌ نیست، شغل معلمی فعلا حکایت سوار بودن بر کشتی در دریایی متلاطم را دارد، تلاطم این دریا از اتفاقات خرد و کلان می‌آید، موجی که بر این کشتی می‌کوبد محصول برخی سوء مدیریت ها و بی‌ثباتی هاست که به تبع آن معلمان را دچار مشکلات عدیده‌ای نموده است و وضع معلمان و به تعبیر عام‌تر نظام آموزشی عمومی و عالی کشور را با چالش‌های بزرگی مواجه ساخته است، متاسفانه شأن و منزلت معلمان کشورمان هر سال نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته و در نتیجه شغل معلمی آن جایگاهی را که باید داشته باشد ندارد، نظام آموزشی هم از حیث شاخص‌های کمی و هم از حیث شاخص‌های کیفی دچار مشکل است، کیفیت آموزش بستگی به چند عنصر دارد از قبیل صلاحیت حرفه‌ای و توانمندی معلمان، محتوای برنامه‌های درسی، شیوه‌های ارزشیابی، مدیریت نظام آموزش و فرهنگ سازمان مدرسه که قطع یقین همگی از مهم‌ترین عواملی هستند که بر فرایند یادگیری دانش آموزان، فرهنگ استعداد و توانمندی‌ها تاثیر مستقیم دارند، عنصر مهم و بسیار تعیین کننده دیگر در کیفیت آموزش صلاحیت حرفه‌ای و شایستگی معلمان است، معلم یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های نظام آموزش و پرورش کشور است، اگر نظام آموزش و پرورش در یک سیستم و یک جامعه از منزلت کافی برخوردار شود آن وقت همه ی مؤلفه‌ها از جمله معلم از آن منزلت برخوردار خواهد شد، تا زمانی که دولتمردان به نقش آموزش و پرورش در توسعه‌ی کشور بی‌توجه باشند، مطمئن باشید معلمان جایگاه واقعی خود را در جامعه پیدا نخواهند کرد.
نیم نگاهی به وضعیت آموزش در کشورهای توسعه یافته بیندازید آنها برای توسعه کشورشان ابتدا از مدارس شروع کرده‌اند و هزینه‌های بسیاری را برای ساخت مدرسه، تربیت جذب و آموزش معلم، تولید محتوای آموزشی و هر چیزی که در مدرسه نیاز است صرف می‌کنند، در سطح جهان یک کشور پیشرفته را نمی‌توانیم پیدا کنیم که بدون توجه به مقام و منزلت معلم، در همه سطوح از رشد و توسعه لازم برخوردار شده باشد، در حال حاضر دولت‌های مترقی چشم امید به کسانی دارند که اندیشمندان فردای آنها در دست شایسته‌ترین معلمان آموزش می‌بینند و علم می‌آموزند، در کشور ما مهم‌ترین مشکل فرهنگیان کمی درآمد است، سال‌هاست که مسئولان وزارتخانه شعار افزایش دستمزد و همسان سازی و متناسب سازی حقوق شاغل و بازنشسته را می‌دهند، ولی این شعارها راه به جایی نبرده است حقوق ناکافی برخی از معلمان را به سوی انتخاب کار دوم سوق داده، فعالیت در مشاغلی که هیچ سنخیتی با شأن فرهنگی معلم ندارد و این تضادها هم راندمان کاری معلم را در مدرسه پایین می‌آورد و هم به شخصیت فرهنگی او آسیب می‌رساند، در حال حاضر حضور معلمان در شغل‌هایی مانند رانندگی و.... به امری عادی تبدیل شده است.

باری امسال برخلاف سال‌های گذشته در حالی به استقبال هفته معلم می‌رویم که چند روز پیش، رئیس مجلس قول داد متناسب سازی حقوق بازنشستگان تا پایان اردیبهشت به طور قطع انجام خواهد شد و این موهبت ناچیز، بخش اعظمی از معلمان بازنشسته را نیز شامل می‌شود، اما در حالی به استقبال هفته معلم می‌رویم که قرار بوده است بر اساس برنامه ششم توسعه در سال ۱۴۰۰ بودجه آموزش و پرورش به پنج و دو دهم درصد یعنی میانگین جهانی برسد، اما هم اکنون چیزی حول و حوش دو درصدکمتر یا بیشتر است، نزدیک شدن بخش اعظمی از طبقه ی معلم اعم از شاغل و بازنشسته به خط فقر و خطر قرارگرفتن زیر خط فقر، منزلت اجتماعی معلمان را به مصداق آن نکته معروفی که: آدم وقتی فقیره خوبی‌هاشم حقیره، در سطح جامعه بیش از این تنزل خواهد بخشید، انتظار می‌رود دولتمردان با توجه به اینکه آموزش و پرورش، بزرگترین سرمایه اجتماعی است که قدرت اتصال مردم به یکدیگر را دارد، بیش از این برای طبقه معلم ارزش قائل گردند، ایجاد و افزایش اعتماد عمومی در یک جامعه‌ در حد زیادی مرهون تلاش و کوشش و نشاط و امید و نقش آفرینی معلمان در سطح جامعه است، در جوامعی که مردم نتوانند به هر طریقی کنار هم قرار بگیرند امکان پیشرفت و قدرتمند شدن آن جامعه ناچیز است، شایسته است معلمان بیش از این در کانون توجه دولتمردان قرار گیرند.