«نسیه دادن » رسمی نیکو؛ نیازمند احیا در کاشمر

نسیه دادن رسمی است دیرینه که ناجی قشر کم درآمد جامعه برای ادامه حیات و رفع نیازها حداقلی خود بود، زمانی هر بقالی یک حساب دفتری برای اهالی محل داشت، نسیه دادن و باز کردن حساب دفتری رواج داشت ولی کم کم شاهد برچیده شدن حساب‌های دفتری یکی پس از دیگری از بقالی‌ها و سایر مغازه‌ها شدیم و...

این روزها که مشکلات اقتصادی چند برابر شده، پیدا کردن کسبه‌ای که نسیه بدهند از همیشه سخت‌تر است، با پرس و جو از دوست و آشنا به دنبال کسبه‌ای می‌ گردم که نسیه بدهد و جواب‌هایی مشابه می‌شنوم که «چه کسی در این دوره زمانه جرأت می‌کند نسیه بدهد؟»، «الان دوره و زمانه‌ی نسیه دادن نیست!» «مگر هنوز کسی هم هست که نسیه بدهد؟!» و با این جواب‌ها به این نتیجه می‌رسم که چقدر نسیه دادن ارزشمندتر از گذشته شده است و افرادی که نسیه می‌دهند ناب‌تر.

منافع شخصی را بر منافع اجتماعی ترجیح ندهیم

یکی از کسبه نادری که در این روزگار نسیه می‌دهد « علی محمد رمضان‌زاده یزدی» مشهور به «حلوایی» است، حاج علی محمد حلوایی ۶۰ سال است که در بازار کار می کند، از سال ۱۳۵۰ پروانه کسب پارچه فروشی را می‌گیرد و از همان ابتدا به مردم نسیه می‌دهد، تعداد دفاتر نسیه‌ای که روی میزش هست بی‌شمار است و تعداد افرادی که در مغازه‌اش کار می‌کنند و تعداد زیاد مشتری‌ها در هر زمان قابل توجه می‌باشد.

حلوایی معتقد است نسیه دادن در شرایط عادی مشتری‌آور است و جذب مشتری می‌کند ولی در شرایط فعلی که تورم و افزایش قیمت‌ها است تقریباً زیان‌دهی دارد و می‌گوید: البته که هر چیزی باید حساب شده باشد ولی اینها دلیلی بر این نمی‌شود که امروز نسیه را تعطیل کرد.

وی با بیان این که در روایت رسول الله هست که «هر کسی هر کاری از دستش بر می‌آید که صبح حرکت کند و برای مسلمانان انجام ندهد، نمی‌تواند مسلمان باشد» و از طرفی در قرآن کریم آمده که «قرض بدهید، قرض نیکو به خدا» می‌گوید: خدا که نیاز ندارد پس این بندگان خلق الله هستند که نیاز دارند، مثلا در همین ایام شب یلدا نیاز است که همکاری در بازار با افراد انجام شود و اگر هر کسی که یک ثروت معمولی دارد مقداری هم نسیه بدهد که در جهت رضای خدا باشد، خداوند برکت و سلامتی می‌دهد و دعای مردم پشت سرش است، همانطور که تا الان که ۵۰ سال پروانه داشتیم و برای مغازه ما مشکلی پیش نیامده است.

حلوایی کاسب را حبیب الله می‌داند که در دوستی خدا نباید در کارش گناه کند و کم‌فروشی کند، او اشاره می‌کند که در قرآن کریم آمده است «ویل للمطففین؛ وای برکم‌فروشان» و خداوند یاد کرده که بدترین جای جهان برای کم فروشان است و این موضوع شامل گران فروشی هم می‌شود.

حاج علی محمد حلوایی معتقد است: ما در این جامعه زندگی می‌کنیم و جامعه حق بر گردن هر یک از افراد دارد و اگر کاری از دستمان بر می‌آید و کوتاهی کنیم پیش خدا مسئول هستیم.

وی با بیان این که اکثر افرادی که نسیه می‌گیرند سر موقع هزینه را می‌آورند و تعداد محدودی هستند که ممکن است مشکل داشته باشند و لازم است که با آن‌ها مدارا شود گفت: نباید سخت گیری کرد، دعایی که مشتری می‌کند باعث لطف خدا می‌شود و خواه ناخواه کاسب هم در کار خود نمی‌ماند.

حلوایی معتقد است کار خیر آثار نیک دارد ولی باید صبر و تحمل داشته باشیم همچنان که برای بعضی از درختانی که می‌کاری باید ۲۰ سال صبر کنید تا نتیجه دهد، آثار کار خوب هم این گونه است، هستند افرادی که حتی بعد از مرگ‌شان به نیکی یاد می‌شوند و این گونه نیست که دائماً کار خیر کردند، بلکه منافع خود را هم در حد درست دنبال می‌کردند، ولی هیچگاه منافع شخصی را بر منافع اجتماعی ترجیح ندادند.

وی با بیان این که الان مراکز و کارخانه‌ها هم نقدی شدند و در قدیم تاجرهایی بوند که تا یک سال مهلت می‌داد ولی الان اینگونه نیست، یادآور شد: در زمان قدیم لقمه‌ها پاک‌تر بود، رواج ربا دادن و گرانفروشی و ترجیح دادن حقوق شخصی بر حقوق جامعه باعث شده که نه تنها نسیه دادن کمرنگ شود بلکه از فیض خیلی چیزها محروم شویم، باید همه به خود بیاییم تا درست عمل کنیم و رضای خدا را بر رضای شخصی ترجیح دهیم.

محمد حلوایی بیان می‌کند: شایسته است که اداراتی مثل دارایی و شهرداری با افرادی که درست عمل می‌کنند مدارا کنند، افرادی که درست عمل می کنند را شناسایی کنند و با آن‌ها مدارا کنند و به افرادی هم که ظلم می‌کنند رحم نکنند، چون سود افرادی که درست عمل می‌کنند محدود است و با این کار این افراد بتوانند به کارشان ادامه دهند و دلسرد نشوند.

کاسب‌ها در حد توان به خاطر گرانی و مشکلات اقتصادی با مشتری مدارا کنند

سید قاسم علوی از سال ۶۵ مغازه لوازم خانگی دارد، بیشتر از ۲۰ سال است که نسیه می‌دهد، علوی در مورد نسیه دادن می‌گوید: گرانی باعث شده که مردم به نسیه و خرید قسطی بیشتر مشتاق باشند و دیگر خیلی از مردم توان خرید لوازم را به صورت نقدی ندارند.

وی با بیان این که اگر چه نسیه ریسک است ولی با هدف این که فروش بیشتری داشته باشیم تصمیم گرفتیم با مشتری مدارا کنیم، تاکید کرد: با نسیه دادن هم فروش‌مان بیشتر شده، هم کار مردم راه می‌افتد و هم ثواب دارد.

وی با بیان این که نسیه دادن سرمایه اولیه می‌خواهد گفت: متاسفانه یکی از دلایلی که الان خیلی از افراد نمی‌توانند نسیه بدهند این است که باید نقد بخرند و نسیه بدهند و این کار از عهده همه افراد بر نمی‌آید.

سید قاسم علوی معتقد است اخلاق خوب و قناعت در کاسبی از ویژگی‌های مهم یک کاسب خوب است و رضایت مشتری از اولویت‌ها است، این که مشتری از در مغازه که بیرون می‌رود راضی باشد اهمیت دارد.

علوی از مشتری‌هایی می‌گوید که خرید جهیزیه عروس انجام داده‌اند و هیچ مبلغ نقدی پرداخت نکردند ولی با این که در نتیجه این کار سوخت و سوز وجود دارد باز هم راضی است و پشیمان نیست.

وی بر این باور است که بیشتر مردم کاشمر مردم خوبی هستند و تعداد محدودی از افراد بدحساب بوده‌اند و بهتر است کسبه و معتمدین، افرادی را که میدانند خوش حساب هستند و فقط توانایی خرید نقدی ندارند به هم معرفی کنند و کاسب‌ها در حد توان به خاطر گرانی و مشکلات اقتصادی با مشتری مدارا کنند.

نویسنده: فاطمه نبوی ثالث