اما و اگرهایی پیرامون مدیریت فرهنگی کشور

فرهنگ درحقیقت راه و رسم و شیوه زندگی است و آن را نمی توان از زندگی جدا دانست. حیات و شکوفایی یک ملت در گرو فرهنگی پویا و بالنده است. عدم اهتمام لازم به جریان فرهنگی و آسیب شناسی صحیح ، یک ملت را فرسوده می کند. لزوم برنامه ریزی برای محافظت از مرزهای فرهنگی و باورهای دینی ضرورت مدیریت کارآمد فرهنگی...

بنابر این به منظور شکل گیری یک نظام مدیریتی فرهنگی صحیح باید همه نهادهای دست اندرکار به این باور برسند که با دعوت از قوی ترین و متفکرترین فرهنگ شناس، روانشناس ، جامعه شناس و علمای دینی و تشکیل اتاق اندیشه ورزی تلاش کنند با شناسایی تاثیر پذیری ها تاثیرگذاری های خود در فرهنگ جامعه ، از ظرفیت های فرهنگی جامعه استفاده کنند تا موانع فرهنگی به دور از شعار زدگی یک به یک بر طرف شود.

به نظر می رسد روش کنونی نمی تواند پاسخگوی نیازهای فرهنگی جامعه باشد. باید گفت امروز تصمیمات فرهنگی، لحظه ای و متکی بر یک فرد یا افراد دارای تفکر یکسان است و بدون توجه به جنبه های روانشناختی و جامعه شناختی گرفته می شود و به جای این که جای خود را در افکار مخاطبین باز کند، باعث می شود بسیاری از شعائر بسیار ارزشمند دینی که می توانسته در ایجاد باورها و ارزش های دینی ، نقشی سازنده در اصلاح فرهنگ عمومی جامعه ایفا کنند ، کارکردی حداقلی پیدا کنند و مانع از توجه عالمانه به جامعیت و کارکرد مهم آن شود.

برای درک بهتر موضوع در این نوشتار دو مثال که نشان دهنده تصمیم گیری لحظه ای است عنوان می شود:

موضوع اول : طرح تفکیکی برخی کتاب های تربیتی

وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد که برخی کتاب های درسی همچون سبک زندگی و تفکر در دوره متوسطه اول برای دختران و پسران متفاوت تالیف می شوند تا به نیازهای خاص هر گروه از دانش آموزان پاسخ دهد . وی افزود: نیازهای اجتماعی دختران و پسران با یکدیگر فرق دارد و کتاب های دینی و کتاب های تربیتی در مواردی با یکدیگر باید متفاوت باشد.

این مطالب در ابتدای امر سوء تفاهم پیش آورد. با عنوان «تفکیک جنسیتی در مدارس» تیتر شد و با واکنش های زیادی مواجه شد که مگر علم زنانه مردانه داریم؟ در آموزش و پرورش قائل به تفکیک جنسیتی نیستیم؟

با صحبت های آقای وزیر که منظور برخی از کتاب های تربیتی بوده است، تعدادی از کارشناسان اذعان داشتند که برخی کتاب ها مانند کتاب های تربیتی، مدیریت و مهارت های زندگی به گونه ای هستند که می توان آن ها را تفکیک کرد.

اما بر فرض درست بودن موضوع « طرح تفکیکی برخی کتاب های تربیتی» چند سوال مطرح می شود:

در ابتدای مهر امسال کتاب ها به موقع به دست دانش آموزان نرسید .این درحالی بود که کتاب ها تجدید چاپ شده بودند و تازه تالیف نبودند. سوال این است در صورت تغییر محتوای کتاب ها در چه تاریخی کتاب ها به دست دانش آموزان خواهد رسید.
برای تالیف محتوای جدید چه تعداد مولف در نظر گرفته شده است؟ چه کسان یا صاحب نظرانی قرار است محتوا را تغییر دهند؟ این تغییرات چقدر زمان خواهد برد؟ آیا اگر تییر کتاب های درسی کارشناسانه انجام شود به یکی دو سال آینده می رسد؟
وزیر آموزش و پرورش در آستانه استیضاح قرار دارد. این طرح غیرعملیاتی و بدون برنامه ریزی و آینده نگری چرا اعلام شده است؟

موضوع دوم: نامگذاری بعضی از ایام سال

تغییر نام «شب یلدا» و « چهارشنبه سوری» به « روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و «روز تکریم همسایگان» را هم می توان یک نمونه دیگر از تصمیمات لحظه ای برشمرد.

البته ساعاتی پس از انتشار این خبر و فراگیرشدن واکنش‌های متعدد در شبکه‌های مجازی و رسانه‌ها، روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که نام «شب یلدا» از تقویم رسمی کشور حذف نشده است و فقط عنوانی ذیل این نام با موضوع «روز ترویج مهمانی و دیدار با خویشاوندان» افزوده شده تا بر ارزش‌های این روز بیفزاید.

وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این مورد گفت: یلدا و چهارشنبه سوری از ابتدا بوده و تا آخر هم خواهد بود. شب یلدا امسال ثبت جهانی هم شد. آن چیزی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده یک مقدار درباره این دو مناسب توضیح دادند که چیز بدی نیست.

سوال این است آیا این اسم ها برای مردم ایران ناشناخته بودند و مردم نیاز داشتند آنها را در تقویم به این صورت بشناسند؟ نتیجه بیرونی این اسامی یا توضیحات چیست؟ آیا این توضیحات یا اسامی جدید قابلیت حفظ شدن و به خاطر سپرده شدن را دارند؟

رهبر معظم انقلاب با آغاز به کار دولت سیزدهم سفارش هایی در زمینه فرهنگ کردند مبنی بر اینکه دولتمردان با توجه بیشتر به مسائل فرهنگی، خدمت به مردم را نصب العین خود قرار دهند. حضرت آیت الله خامنه ای در دیدار با اعضای هیات دولت ششم شهریور فرمودند: به گمان بنده، ساختار فرهنگی کشور نیاز به یک بازسازی انقلابی دارد. ما در ساختار فرهنگی کشور مشکل داریم و یک حرکت انقلابی لازم است. البتّه حرکت انقلابی یعنی خردمندانه و عاقلانه. معنای انقلابی بودن، بی‌هوا حرکت کردن و بی‌حساب حرکت کردن نیست.